3.3. ДАХУУЛАЛНУУДАЙ ИЛГАРАЛ

Причастяар гаргагдаһан хүтэлэгшэтэй дахуулалые причастна дахуулал гэнэ. Деепричастяар гаргагдаһан хүтэлэгшэтэй дахуулалые деепричастна дахуулал гэнэ.

Дахуулалнууд причастна болон деепричастна, юрын болон бэеэ дааһан гэжэ илгардаг. Тиимэһээ дахуулалнууд дүрбэн янза болодог.

а) Причастна юрын дахуулал гү, али причастяар гаргагдаһан хүтэлэгшэтэй аад, өөрын тусхай үйлэдэгшэгүй дахуулал: Газаа орой болоходо, гэртээ яаража ошохобди.

б) Причастна бэеэ дааһан дахуулал гү, али причастяар гаргагдаһан хүтэлэгшэтэй аад, тусхай үйлэдэгшэтэй дахуулал: Бидэ танай ерэхэ болоходо, гэртээ амархаа бусахабди.

в) Деепричастна юрын дахуулал гү, али деепричастяар гаргагдаһан хүтэлэгшэтэй аад, өөрын тусхай үйлэдэгшэгүй дахуулал: Үдэһөө хойшо һургуулидаа ошожо, номоо үзэхэбди.

г) Деепричастна бэеэ дааһан дахуулал гү, али деепричастяар гаргагдаһан дахуулагшатай аад, өөрын тусхай үйлэдэгшэтэй дахуулал: Бидэ танай һургуули ошомсоор, хойноһоотнай бултадаа суглараад ерэхэбди.

Мэдүүлэлэй нэрлүүлэгшэ, дахуулалай үйлэдэгшэ нэрын падеждэ тудалдаад байхадаа, дахуулал юрын гэжэ нэрэтэй.


Дахуулалай удха, байгуулга болон илгаралай хүсэнэг.

1. Удхань: бодомжо тэмдэглэнэ

2. Байгуулгань: Үйлэдэгшэ
(нэрын гү, али хамаанай падеждэ)

Хүтэлэгшэ
(причасти гү, али деепричасти)

3. Илгаралынь:
а) причастна юрын дахуулал
б) причастна бэеэ дааһан дахуулал


а) деепричастна юрын дахуулал
б) деепричастна бэеэ дааһан дахуулал




Холбуулал

1. Ойлгомжо тэмдэглэдэг

2. Хоёр хубиһаа бүридэдэг:

Дулдыданги үгэ - Асуудал - Гол үгэ

3. Илгаань:

а) Сүлөө

Хонидоо ниилүүлэн

Тогтомол

Ганзага ниилүүлэн

б) Нэрэ холбуулал

Юум. н.
Түл. н.
Тоогой н.
Тэмд. н.

Үйлэ үгын:
Мэдүүлһэн түлэб
Хандаһан түлэб
Причастна түлэб
Деепричастна түлэб
Дайбар үгэ