6.4. ХОЛБОЛТОГҮЙ ОРЁО МЭДҮҮЛЭЛ

Холболтонуудаар бэшэ, харин удхын болон үгүүлбэриин хүсөөр холболдоһон хоёр гү, али хэдэн юрын мэдүүлэлнүүдэй хабсаралые холболтогүй орёо мэдүүлэл гэнэ.
Холболтогүй орёо мэдүүлэлнүүд удхаараа ниилэлдэһэн болон дахалдаһан холбоотой аад, дотороо зургаан янзын харилсаатай юрын мэдүүлэлнүүдһээ бүридэнэ:
а) тоолоһон харилсаатай: Хүнгэн зөөлэн далитайхан хүбэн саһан бударна, харгы дээгүүр зурыһан хүнэй мүрнүүд баларна. (Ч.-Р.Намжилов).
б) һубариһан харилсаатай: Һорниие һугадана, тэрэнь гэдэргээ буляалдана. (Ц.Шагжин).
в) зүрилдэһэн харилсаатай: Та хоёрой хөөрэлдэһые би мэдэнэб – хоюулаа намһаа нюунат. (Н.Балдано).
г) тайлбарилһан харилсаатай: Дэлхэйн жама ёһо иимэ юм: үршөөл хайраар энээниие хубилгахагүйш! (Б.Ябжанов).
д) шалтагаанай харилсаатай: Малшын хасар сахалайтаа: урин һалхин таалажархёо. (Ш.Нимбуев).
е) хойшолонгой харилсаатай: Булсуудань хүрэтэр булхайтар татаба, зэбэдэнь хүрэтэр зэлдытэр татаба: зэбэһээнь дүлэ нособо, зэнгһээнь утаа гараба. (Ж.Балданжабон).

Тоолоһон, һубариһан харилсаатай байбалнь, юрын мэдүүлэлнүүдэйнь хоорондо таһалал, дэлгэрэнгы ушарта сэг таһалал табигдана: Үйлсөөр автомобиль, автобус гүйлдэнэ; тэдэнэй хажуугаар сар хүллэһэн хүнүүд хонгёо омог хоолойгоор хашхаралдана; баһа элжэгэ унаад, газарһаа дээхэнүүр хоёр хүлөө һэнжэлзүүлһэн хүнүүд булад тахын ярьяса хатаралдана. (Х.Намсараев). Зүрилдэһэн харилсаатай байбалнь, юрын мэдүүлэлэй хоорондо зурлаа, шалтагаалһан, хойшолонгой харилсаатай байгаа һаань – дабхар сэг табина: Тэрэнэй гэртэнь телефоноор оло дахин хонходооб – хэншье харюусадаггүй байба. (Ц.-Ж.Жимбиев). Техник Жамбал яаруугаар тэндэ юушьеб заһажархёо: тэнгэриин мүшэдһөө хурсаар гэр бүхэниинь яларшоо. (Ч.-Р.Намжилов).