Гэрэл зураг: Ася Лыгденова

Аяар тэрэ хорёод он

Анги можоор дорьбоо һэн.

Алайр, Ага, Буряадтам

Амгалан байдал хёмороо һэн.

Хубисхалай дүлэнһөө

Хуухархаа үһэн үрзыбэ,

Амгалан мэндэ ажаһуухын

Арга зүргэ бэдэрбэ.

Үймөө хүймөөн үргэдэжэ,

Үдэр һүниие һамаруулба.

Үбэр-Монгол, Халха руу

Үйхэн-сүйхэн хамбылба.

Эмгэн буурал тоонтоһоо

Эмээл дээрээ хулжабат,

Элинсэгэйнгээ дайдые

Эгтээ юундэ орхибот?

Хүрэнгэтэниие хүдөөлжэ,

Хүйхэр буян хэхэбди,

Хүүрэйнь хожомой һуурида

Хүхюун байдал сахихабди! –

“Шэнэ байдал” һонин

Шэтэ Шэнэхээн хоёр соо

Ниитын гуримаар дохёолбо,

Нүүдэлшэлые зогсообо ...

Буряад-Монгол угсаатан

Бууса нютагаа нэгэдүүлэн,

Тэрэ үеһөө харилсан

Түүхэеэ шэнээр эхилээ һэн.

Ниигэм журам дагажа,

Ниитэ зоноо һургахаяа,

Холбоото гүрэнэй арадуудһаа

Хэзээдэш дутуугүй дабшахаяа,

Үндэр хүсэл зорилгоор

Үндэһэтэмнай эрмэлзээ.

Үнэхөөр бодото тэмсэлээ

“Үнэнэй” нюурһаа үзэе гээ.

Тэрэ гэһээр далан жэл

Тэмсэл дүүрэн ходорбо.

Захирхаараа дашуурһан

Засаг, намнайш хёморбо.

Үнгэрһэн тэдэ жэлнүүдтэ

“Үнэнэй” үүргэ хэмгүй даа:

Угсаата хэлэн – жэмбүүрээ

Уластаа дуулгаа – сэнгүй даа.

Үндэһэн соёлоо, бэшэгээ

Үрэжүүлхы ёһоор һэдээ.

Отог, гарбалай яряанай

Оншынь ябан шэлээ.

Оюун бэлигэй заяатай

Олон хүбүүд, басагадтаа

Урдын сагаан заншалаар

Урмашуулан дэгжүүлээ.

Одоо үеын һудалые

Онобшолон мэдэрбэш.

Элинсэгэйнгээ түүхые

Эхилжэ һонёор удхалбаш.

Уран хурса бэшэлгын

Уута-үлгы һургуули,

Ами нэгэн сохилхо

Арадайм һүлдэ – тулгуури!

Олон олон жэлнүүдтэ

Онсо һонёор гаража бай,

Һайхан бодол тэжээдэг

Хайрын хэшэг боложо бай!

Уулын аглаг орьёлдол

Уладайм сэдьхэл татажа бай,

Алтан шаргал нарандал

Айлаар дүүрэн орожо бай!

1991 он.

Шэнэ ёһоной ажабайдалай

Шэнжэ нээһээр гушаад он,

Буурай сагаан Буряадтам

Будараа ехэтэй гараа һэн.

“Таһалдал” гэжэ зүжэг табиһаар,

Табин жэлнүүд ходорон ошоо.

Талаан бэлиг дэбэрэн гараһаар,

Тайзан дээрэш одон болоо!

Үе сагаа магтан дуулаһан

Үзэгдэлтэ зүжэгүүдэйш

Гүйсэдхэлгэ бахархан

Гүрэн түрэ сэгнээ лэ!

Тэргэ, шаргаар, ябагааршье

Тэмгэ дабааш Буряадаа.

Табин жэл соо туужыень

Түүрээн дуулааш арадтаа.

Орон түрын найр дээрэ

Ордон байшан толлобош,

Оршон сагаа магтаха

Оюун бэлигээ дэлгэбэш!

Уужам сэнгүү Буряадайм

Улад олоор ерэжэ байг,

Уран, һайхан зүжэгүүдыш

Урмаа бадараан үзэжэ байг!

“Ара-Ториёо сэлгеэтүүлһэн

Асарь долгито Зэдын гол ...”

Анхан иигээд дуулаа һэн

Арадай артист Дашиев.

Аглаг дуулим Буряадай

Аялгын дээжэ мэдүүлжэ,

Түбэй ехэ залнуудай

Тайзан дээгүүр зэдэлүүлээш.

Ордон байшан оперно

Орой болотор шэнхинэнэ,

Ороной, хариин аялгаар

Ороошодые сэнгүүлнэ.

“Энхэ Булад ... ”, “Игорь тайжа”,

Хозе, Герман, Отелло –

Хамаг олон ариие

Ханхинуулнал Дугаржаб.

Дуушадай лауреат гургалдай

Шангай лауреат болонхой!

Дуушын дээдэ солые

Дугаржабнай олонхой!

Хотогор тэнюун Үльдэргэмнай

Хонгор хаһынш нютаг бэлэй.

Хонгор тэнюун абари зангайш

Хэбэл дулаан хурил бэлэй.

Үен залуу гүлмэр хаһадаа

Үндэр бэлигэй аян нэхээш,

Баруун түбиин олон гүрэнөөр

Бахархажа гурган ябааш.

Эбтэй бүлын эгэшэ-тулга

Эжы, абын омогорхол,

Угай һүлдэ уян дуугаа

Улад зондоо үргэбэш.

Олон үндэр наһанайш дабаан

Орьёл өөдөө угтажа байг,

Замби түбиин залаа-нараар

Заяан хубиш мандажа байг!

Таби наһанайш богоһо дээрэ

Таабайн үреэл зэдэлүүжэн,

Минии энэ бэшэг дээрэ

Мүнхэ удхаа нэмүүжэн!

Аглаг тэнюун Түнхэндэ

Алтан намар удаараа,

Аятай хаһадань дураараа

Аянай шубууд һамаараа.

Шара тоһоной хайлама

Шара набшын аминда,

Гаргаал нилээд залаадһаа

Газар – эдеэн залаагаа.

Үбэр, арын хүбшэдэ

Үлир жэмэс надхаа гээ.

Хушаар баян хүтэлнүүд

Хэрмэ, булгаар һэбеэ гээ.

Ольбон задын урда тээ

Обин хадалан хуряагдаа.

Аажам тэнюун дайдаһаа

Ажалай сууряан таһалдаа.

Аянай шубууд һэмээхэн

Анираа татаһан байбал даа,

Хонгор уулын оройгоор

Холоёо зорёо гээбы даа.

Сагаан сахюур дэнзэтэй

Саяан үндэр шэлэмнай,

Саада арын шуурганда

Самсаал-ханаа үргэнхэй.

Агуу мүнхэ байгаалиин

Агууехэ тэмсэл даа.

Адаглан шэнжэн байхадам

Абьяас зориг түрэнэл даа.

Орьёл үндэр Түнхэндэ

Орой намар удаараа,

Набтар доодо һужаагаар

Нөөхил намдуу зангаараа.

Асфальт дардам харгынууд

Арбан зүгөөр зурылдаа,

Аянай улад урматай

Аятай замдаа налайлдаа.

“Арадай депутат Ардамнай

Арга хабаяа харуулаа.

Айл хотон соогуурааш

Олон харгы сохюулаа,” –

Гэһэн омог һураг суу

Гэрһээ гэртэ дуулаа һэм.

Депутат тэрэ нүхэрэйнгөө

Дэлисэтэ хэрэгынь магтаа һэм.

Баян сагаан Түнхэмнай

Бардам һонор зугаатай.

“Буряад Үнэнөө” олоороо

Бэшүүлдэг һаяар болоһой даа.

1990 он.

Бархан үндэр ууламнай

Байгал далайн хүбөө юм.

Буряад оронойм хойморто

Буумал мантан уула юм.

Замбиин агаар, наран соо

Заяагдаһаар оршожо,

Үбэр дулаан дайдаяа

Үмэгшэлэн һуудаг юм.

Баян-Гол, Үрэжэл, Соёлдо

Баатар солотон олон юм.

Барас маягаар бэелһэн

Борис тэндэ үдэһэн юм.

Угай малша үнэр булын

Үзүүр хүбүүн байгаалши,

Эдир багаһаа ажалай ульһаар

Энхэ бэеэ жэгнээлши.

Нютагай алтан шорой дээрэ

Нюргаа хүльбөөн шэлгээгээш,

Мүнгэн булагай харья дээрэ

Мүсэ шадалаа шэрээгээш.

Хүсэл, тамир, хаба зоригоор

Хуяглаатай хори наһан ...

Ороной олон хибэс дээгүүр

Оройлон ошоол урмашан.

Улаан-Баатарай дүхэриг дээрэ

Уулзаһан залуу бүхэшүүлэй

Дээдын зэргые анхан шүүрээд,

“Дэлхэйн абарга” гэгдээлши.

Ази, Европо, Америкээр –

Алишье тэдэ түбинүүдээр

Оронойнгоо Гимн зэдэлүүлээш,

Оройнь тугые үргүүлээш.

Эс-сэр Союзай, Европын, Дэлхэйн

Эсэшэгүй чемпион-абарга

Угсаата арадайнгаа солые үргэһэн

Угайшни һүлдэдэ бахархан,

Баатар Борис Будаевнай,

Бархан, Байгал, Саяантай

Баян хонгор Буряаднай

Баясан шамаяа магтанхай!

Шобогорхон, залаатай малгайдал,

Шалсаанын ташаланһаа хаймаданаш,

Атархан Хэжэнгээ альгандаал

Адаглан тэндэһээ обёорнош.

Ахангайн добые бүрхөөһэн

Аргагүй олон улаалзай

Һэбхеэн уулын һэбшээндэ

Һэхүүргэ һайханаар хүлгөө һэн.

Улаахан табгайгаа шоройдон,

Улаалзай хаһадаа тэрээгүүр

Хүгшэн эжыгээ хормойдон,

Хэшэгтэй үрэжэлһөөнь хүртөөлши –

Бүшэмэгхэн шүлэн мангиртай,

Бүхэли үбэлдөө амтатай.

Тибһэтэй үрмыншье элбэг һэн,

Тэдэниие Додог түүдэг һэн.

“Сарбуу, хүзүүгээ угаажа”

Сарюугаар багаһаа һураашань,

Сэрэгэй һургуулида саашадаа

Сэнтэйл байгаа ёһотой даа.

Эрьетэ Яруунын энгэртэ

“Эсэгын хүбүүн” бэнлээ һэн.

Уран бодолой хэрэгтэ

Утын “Харгы” шэлээ һэн.

“Уһанай урасхал” – эльбүүргэ

Угаажа эрьеэ нураадаг.

“Түрүүшын саһанай” урда тээ

Тэршээхэн эршэеэ буураадаг.

Саһата хойто шэлэнүүдтэ

“Саран хүхы” сууряална.

Тайбан һайхан абяандань

“Тайгын эзэн” һамаарна.

“Алирһанай улайха хаһа” мэдээд,

Алдангүйгөөр, яаралтай

“Намарай гурбан үдэр” соо

Налуухан һараантай гараарай.

Худан, Үдын бэлшэрһээ

“Хун шубуун” дэгдэжэ,

Хойноһоонь “Рэгзэмаа”, “Дулмаадай”

Холын замда үдэшөө һэн.

Алас үндэр хүтэлнүүд

Алтан нараяа тодонхой,

Мүнгэн сагаан дуулгалань

“Мүнхэ хабар” дуулан байг!

“Жаргал” гээшые эдлэжэ

Жэргэн, дуулан ябахыеш,

“Этигэл” – һайхан заяагаар

Этигэн шамдаа хүсэнэбди!

Толотомо табин наһандаа

Тулажа ерээд байхадатнай,

Түрэһэн гараһан дайдаһаатнай

Түүрээжэ үреэлээ хэлэхэмнай:

Табин наһандаа түдэгэсэнгүй,

Туруута захатаяа бүтээжэ,

Түхэриг добынхиноо баясуулаарайт,

Түрэл нютагаа суурхуулаарайт.

Эхэ, эсэгын буянгаар

Элүүр энхэ ябаарайт,

Эгэтын-Адагаа магтаһан

Эрхим шүлэгөө бэшээрэйт.

Залгаа олон жэлнүүдтэ

Заяатайхан ябаарайт.

Үлгэн һайхан тоонтоһоо

Үргэмжэтэй ябаарайт.

Үеын үедэ, хүгшэртэрөө,

Үгэтнай эрид, хурса байг.

Холбоо олон жэлнүүдтэ

Хоолойтнай арюун, хонгёо байг.

Аюша хадагаар золгожо,

Ажабайдалдатнай жаргал хүсэе.

Шэршүү хадагаар золгожо,

Сэдьхэлдэтнай сэсэг бария.

Үшөөл олон жэлнүүдтэ

Ара үбэрөөрөө

Аша гушанараа тойруулжа,

Юртэмсын гурбан зөөлэнөөр

Үри бэедээ үргүүлжэ,

Хоолойдоо «хон» гэхэ ханяадагүй,

Толгойдоо «тон» гэхэ үбшэгүй,

Үглөө бүхэндэ

Наранай һайханиие хаража,

Үдэр бүхэндэ

Жаргалай һайханиие үзэжэ,

Хоймортоо хотойжо,

Найртаа налайжа,

Зохёолойнгоо дээжые

Зондоо бэлэглэжэ,

Үргэн уншагшадаа

Урмашуулжа ябахатнай болтогой!

Далан жэл

Далантай арьбантай.

Далан жэл

Дүлэтэй, бадараатай.

Түрэл арадайнгаа

Түүхэ үнэн бэшэнэт.

Зонойнгоо зүдхэл

Зүб таажа магтанат.

Арадай байдал

Аржытар сэхэ харуулнат.

Үетэн бүгэдые

Үнэн хэрэгтэ уряалнат.

Хонгёо үгэтнай

Холо саагуур сууряатай,

Дохёо үүсхэлтнай

Дүтэ наагуур дууряатай.

Маргахы мэдээгүй

Мэргэжэлтнай нэгэн бэлэй,

Үндэр заяата

Үүргэтнай нэгэн бэлэй:

Хурса гуурһаяа

Хурдан үшөө болгоё.

Хэлэ бэшэгээ

Хилэ мэдэнгүй хүгжөөе,

Ёһо заншалаа

Ёһото һайнда хүргэе,

Үндэһэн соёлоо

Үндэр дээрэ үргэе!

Байгал далайнгаа

Байгаа уһаар сүршэжэ,

Баян Хангайнгаа

Буян бараниие дурдажа,

Ном хэблэгшэд

Номнон Таанадаа үреэжэ,

«Буряад үнэнөө»

Баряад бэшэгээр золгоно.

Үни холоһоо суутай,

«Үнэн» һайхан алдартай,

Үргэн олондо хүндэтэй

Үндэһэн хэлэтэ һонимнай

Уридша хурса зоригтой,

Урма дүүрэн нүхэдтай,

Улад зонһоо үреэлтэй,

Угһаа үндэр заяатай,

Эхэ мэтэ налархай,

Эсэгэ мэтэ найдалтай,

Эгээл һайхан сэдьхэлтэй,

Энхэ тайбан һүлдэтэй.

«Үнэн» һонимнай

Үе дамжан,

Үргэлжэ һайхан

Үхибүүдэйнгээ ашада

Үлзытэй мандахань болтогой!

Уһан буряадаар гулгуулаад,

Уянгаар бидэнээ уяруулаад,

Үргэн Буряад орондоо

Үнэхөөр суутай болонхойт.

Уран зохёолшо, журналист –

Угаа хүндэтэй үүргэтнай.

«Үүлэн шүхэр», «Сагаан толон» –

Уншажал сэгнэдэг хабатайбди.

Будамшуу болоод, аяншалаад,

Булад солоёо дурдуулаат.

«Бүрэн» поэмэеэ бүтээгээт,

Буряад хэлэеэ баяжуулаат.

Табин наһанай табсанда

Тулажа ерээд байхадатнай,

Үрэтэй, түрэтэй ажалтнай

Үшөөл урдатнай, найданабди.

Аюша багшамни, хэтэдээ

Арадтаа хүндэтэй ябаарай.

Толтынгоо уһаар сайханаа

Тогоолон шанажа һуугаарай.

Жаранайш дабаанай оройһоо

Жаргалайш харгы эхилһэй.

Дайдаар тараһан шабинаршни

Һайханаар дурсажа ябаһай.

Үглөөнэй наранаар үрдижэ,

Үнжэгэ, сайгаа үргэжэ,

Үбгэрһэн тэмдэг шарайдаа

Үгыл зандаа һуугаарай.

Үдэр бүри урмашаһаар,

Үргэлжэ дуугаа зохёоһоор,

Зугаатай сэсэн багшамнай

Зуугаадтай болотороо жаргаарай!

Уран манай дуушадай

Уян «Алтан гургалдай»

Баруун түбиин энгэрһээ

Буряад ороноо нэрлүүлээ.

Булжамууртын оронһоо

Бэлиг, солош дэгжүүжэн,

Сардамал мүнгэн Гран приш

Сулгы алтаар тэхэрюужэн!

Зоной залаада,

Түрын түрүүдэ ябанаш.

Бурханай заяаһан бэлигшни

Буряад зондоо мэдээжэ.

Үргэмжэтэй нютагтаа

Үндэр наһа эдлээрэй.

Үбгэрхэ наһандаа,

Үедэхэ бэедээ,

Гурбан зөөлэнөөр

Гушанартаа үршөөлгыш!

Аха, Зэдэ, Сэлэнгэ,

Алайр, Хяагта, Алхана –

Алтан түрэл дайдамнай

Анхан тоонто нютагнай!

Сартуул, эхирэд, хонгоодор

Сонгоол, хори, булагад –

Сагаан һанаагаар, бултадаа,

Сээжын дураар хамтараял.

Бүгэдэ арадаа эблүүлжэ,

Баяр жаргалаа хүгжөөел.

Буряад нэрэеэ үргэжэ,

Бардма омогоор ябаял.

Бэлиг, зоригоо гаргажа,

Бэедээ соло хүртэел.

Бүхы хуби заяагаа

Баран нэгэдээд мандуулая.

Ага, Үнгэ, Захаамин,

Анга, Өөхэн, Хэжэнгэ –

Алтан түрэл дайдамнай

Анхан тоонто нютагнай!

Хамаг арадууд ото

Хамта болохоёо мэгдэһэй,

Газар түбимнай огто

Ганса юм гэжэ мэдэһэй.

Арадууд эблэржэ дэлхэйдээ

Аха, дүүнэр болоһой,

Ургы, ногоо дэлгээтэй

Урма, баяраа олоһой.

Дайнай аюулта зэбсэг

Дайдаһаа, далайһаа хуряагдаа.

Сүлөөтэ, нарата дэлхэй

Сэлмэжэ, ажалаа эрхилэг!

Үеын үедэ, сэмүүн сагта

Үри хүүгэдэймнай

Үйлынь үриие һайн тээшэнь заһажа,

Үнэн сэхэ харгыда оруулаад,

Үндэр ехэ мэдэрэл түрүүлхэ

Үнэтэй, сэнтэй номые бүтээһэн

Үхин манай Любовь Намжилондо

Ута наһа, удаан жаргалые хүсэн,

Урдань байжа, үреэл тогтоожо,

Ухамайшалжа, мүргэмэй!

“Алтан эрхи” номойнь

Агууехэ сударые

Аша, гуша, зээнэрнай

Анхаралтайгаар шудалжа,

Арбан хара нүгэлые тэбшэжэ,

Арбан сагаан буяниие үйлэдэжэ,

Амар заяагүй, аймшагтай

Ажабайдалай долгин соохи

Аагтай шара ногоон хорын

Аюул гэнтын үхэл тахалһаа

Абаран бэеэ хамгаалжа,

Аалихан намдуу, болгоомжотойгоор

Ахин дабажа гарахань болтогой!

Абын алтан басаганда

Арад зонойнгоо зүгһөө

Ашатай ажалайнь түлөө

Арюун жаргал, амар мэндые хүсэнэб.

Табин наһаяа гүйсэхэ

Табисуур яаһан һайхан бэ.

Энээхэн дабаанай үндэрһээ

Эрьежэ харахада жэгтэй бэ.

Хохиртойхон тоонтодоо

Холшор, гүлмэр ябагдаа

Инагайш халуун охиндо

Эжэлүүдгүйхэн абтагдаа.

Ажалайш жолоо баряабди

Аша үрыень хараабди.

Аба, эжыш гэгдээбди

Аша, зээнэрээш үзөөбди.

Үтэлһэн хүгшэдөө ямбалжа,

Үргэхэ нангин уялгамнай.

Буйлуулһан хэшэгээ арьбажуулжа,

Болзоотынгоо дабаа үгсэхэмнай.

Үүринэрэйнгээ мэндэдэ

Үтэлһэнөөш бү мэдэе.

Сасуутанайнгаал байхада,

Солбон дорюун гэшхэлэе!

Һаял гэжэ һанахада, һубаряад жэлнүүд үнгэрөө

Һайхан намарай нарата нэгэ үглөө

Гэнэхэн наһандаа гайхал баяраар халин,

Гоёхон дэльбэтэ сэсэгүүдэй баглаа баринхай,

Эхин һургуулиин богоһо алхан ороолта

Эрдэмэй дээжэһээ оролдожо хүртээлта.

Арбагархан шабинараа өөгшөөн угтажа,

«Аабаахые» танюулһан багшанартнай

Арбан жэл соо дали жэгүүр ургажа,

Аласай холые зорин ошохо замдатнай

Һүр һүлдыетнай үргэн дэмжэнэбди,

Һүн сагааан сэдьхэлээр үреэлнэбди.

Замдаа бэшүүрхэн маргангүй,

Заалгаһан хэшээлээ мартангүй,

Хүн нэрэеэ хододоо дээрэ үргэжэ,

Хүсэлөөр сэбэр, бодолоор үндэр ябагты!

Хангай дайдын эгээл һайхан

Хангал сэсэг, ногоон дээрэ

Түгнын ехэ түхэреэндэ

Түүхын хуудаһа ираалта...

Хүдөө хүнэй хэдэгые

Хамагынь дабажа гараалта.

Олон-Шэбэр тоонтоһоо,

Орон дэлхэй гэшхэһээр,

Олон боложо дэлгэрээд,

Омог дорюун һууналта.

Долоон үри, хүүгэдһээ

Дайдаар тараал нэрэтнай –

Гурбан долоон аша, зээнэр,

Табан гуша, зээнсэр гээд,

Талаар дүүрэн сэргэтэй

Тайбан айлнууд дэлгэрээл.

Сагаан-Нуураар, Хүсөөтөөр

Сагай һайнии, мууешье

Үндэр наһан хүрэтэрөө

Үзэхысэл үзэгдөө...

Одоол мүнөө тэниижэ,

Олон үри бэеынгээ

Альган дээрэ жаргаха

Амар хаһа ерээл даа.

Омог, үндэр эжымнай,

Олон жэлдэ мантайгаа

Һургаал, номнол уншажа,

Һуухыетнай хүсэнэбди.

Элдин дэлхэй гэшхэжэ,

Энхэ, мэндэ ябагты!

Сагай хүрдын гороо соо

Сагаан Түгнөөр үнэржэн,

Сарюун, хүнгэн һуугыт даа,

Сагаан буурал эжымнай!

Чингисэй гушанар –

Үүлэн хатанай ашанар,

Урагшаа тэгүүлээд дабшыт даа.

Нютагаа бусажа,

Тоонтоёо эрьежэ,

Хада ууладаа шүтыт даа.

Нүхэдөө хүндэлжэ,

Аха дүүгээ үргэжэ,

Эсэн сусангүй ябыт даа.

Юртэмсын хүрдэ дээр

Арсалан хатуу баатарнууд,

Бүргэд хатартаа хүртыт даа.

Алтанхан дэлхэй дээр

Арадаа магтуулжа,

Нютагаа суурхуулжа,

Зоригтой ябыт даа.

Огторгойн орой дээр

Һолонгын дээжэдэ ябахытнай

Таанартаа хүсэнэб.

Наран шэнги мүшэдүүд,

Байгал далайн дангинанууд,

Гоёороо дэлхэйе гайхуулыт.

Манай хүбүүд — бүргэдүүд,

Басагадууд — хуһанууд,

Хүхэ мүнхэ тэнгэриин хүүгэдүүд,

Жаргалтай, буянтай,

Алдартай, солотой

Алтанхан дэлхэй дээр ябахытнай юрөөнэб.

Алтан дэлхэй дээрэ

Арюухан аршаандал,

Альган дээрээ тэнжээһэн

Ашата буурал эжымнай.

Энэрхы нимгэн сэдьхэлээрээ

Элшэ хүсэ бадараан,

Энэ байһан ажабайдалдамнай

Этигэл дүүрэн хүсэжэ,

Зөөлэн дулаахан үгөөрөө

Золгон хүлеэн байдаг.

Эжымнай! Эжыхэн! Эжы!

Элдэб юумэнэй ушарбал,

Эгээ түрүүн эжыдээ ошожо,

Эгээл сэнтэйхэн зүбшөөл һуража,

Эльгэ зүрхөө тэгшэлжэ,

Эрмэлзэл шадал нэмэхэш.

Сэдьхэл дулаахан эжыдээ

Сэнхир тэнгэриин хэһэг,

Номин хүхэ хадаг

Намилзуулан баряад,

Бурхан сахюусанайнгаа заяагаар,

Орон дэлхэйн үргэмжөөр,

Маанадаа хаража, мэндэ һуужа

Мүнхэ жаргахыень хүсэнэб!

Зүрхэ сэдьхэлым эзэлэн хүлгүүлһэн

Зориг хүсэлым шэнэдхэн түрүүлһэн,

Зохидхон Долсон шамдаа

Шүлэг – дуунайнгаа мүрнүүдые,

Зула мэтэ бадараан,

Зорюулан үреэхыем зүбшөөгыш!!!

Үргэн нэмжээ Ага тоонтотой,

Үнэр бүлэһөө уг гарбалтай,

Альган дээрээ анхаран үргэһэн,

Ашата буянтай аба, эжытэй,

Үхибүүн наһандаа үелэн наадаһан,

Олон тоото үетэн нүхэдтэй,

Омог дорюун буряад басаганши!

Наһанайш һайхан аялга

Намсарай – найдамтай тулга,

Нарандал сэбэрхэн Арюуна

Налгай гүнзэгы сэдьхэлтэй.

Баабай эжыгээ баясуулан мүндэлһэн

Бурхан багшын заяадаһан

Бата-Насан хүбүүхэн

Буянтай хэшэгтэй ябаг лэ!

Мүнхэ дуранайш нангин утаһан

Мүнхэрэн зэдэлэг минии түрэһэн тоонтодо.

Майхан сагаан Үльдэргэдэм,

Залуу наһанайш золтой үдэрнүүд

Зула мэтэ задаран һалбараг.

Наһанайш үндэр заяаша

Нангин һайхан дурыш,

Наадалуулан жаргуулаг

Номгон һайхан нютагтам.

Огсом ажалай амисхал соогуур

Омог дорюун алхалан,

Ажалай солодо хүртэжэ,

Алдарта багша болохош болтогой!

Ханилан нүхэсөөд ябахадаа,

Хүгшэн залуу илгаагүй.

Ажалай абьяас соогуур

Адлихан гэшхэхэ саг байгаа.

Залуу наһанай орьёл соогуур

Зэдэлнэл шинии ажалай абьяас

Жама ёһын табисуураар

Жаргал дүүрэн эдэлыш даа.

Элдэб янзын оньһо шудалжа,

Эрхим багшын солодо хүртэжэ,

Эжы, абын нэрые

Энээхэн наһандаа сурхуулыш даа.

Мүнхэ дуранайш мүнхэ дэльбээхэнүүд

Мүнгэн дэлхэйн шэмэг лэ.

Баян, Жаргал баатар хүбүүдшни

Баабай, эжын омогорхол лэ!

Дурлаһан наһанайш нүхэр

Дура сэдьхэлыш дүүрээнэл.

Нангин һайхан дураншни

Наһан соошни жаргуулаг!

Хабарай һайхан сагта,

Хадын горхоной харьялха үедэ,

Хуһа модоной сэсэглэхэ сагта,

Хүхын дуунай ханхинаха багта,

Ашата бурханай хайраар

Алтан дэлхэй дээрэ,

Хүн боложо мүндэлһэн,

Жаргалта һайхан

Жама ёһын түрэһэн үдэртэ,

Зорюулагдан зохёогдоһон

Үгын дээжэ үлхөө мүрнүүдые,

Үглөө бүхэнэй сэржэм дээжэдэл,

Үршэн байжа үргөөд,

Сээжэ шэмэг, сэдьхэлэй баяр

Сагаан саарһанай шэгшэг дээрэ

Сараа болгон үлээгээд,

Шамдаа барихам бэлэг болгон!!!

Ханилан ябахада золтой

Хүнэй сэдьхэлдэ таарама,

Хүндэмүүшэ налгай зангаараа,

Һонор гүнзэгы ухаагаараа.

Хүмүүжэлгын оньһо тайлбарилан,

Хүсэ шадалаа гамнангүй,

Хүхюун шабинараа дахуулан,

Эрдэм бэлигэй дугы дамжуулан,

Ударидан хүтэлнэш урматай.

Ажалай амжалта туйлажа,

Алдарта багшын солодо хүртэжэ,

Аажамхан нютагайнгаа

Амгалан байдалда

Ашата хубияа оруулан,

Хайрата аба, эжынгээ

Хүндэтэ нэрыень дээрээ үргэхэ,

Хуби заяанайш харгы һайхан лэ!

Сэсэн ухаан сээжын хурсые

Суранзан мэтэ хүсэтэйгөөр

Шэнэ арга янзын

Шадабари хэрэглэн,

Шадал соонь шабинараа урмашуулан,

Ухаан бодолынь улам һонирхуулан,

«Үндэр гэрэй» барилгада хабаадуулан,

Урилдаан һагад түргэнөөр

Олон тоонуудые тооложо,

Үндэр сэгнэлтэ багшын ажалда

Бэлэг болгон барижа шадабал шабинар!

Буурай холын түүхэтэй

Буряад түрэл хэлэеэ

Бүхы наһан соогоо

Бурхан шэнгеэр тахижа,

Аршаан мэтээр арюудхажа,

Буян шэнгеэр арьбадхажа,

Түшэг тулга болгожо,

Һүр һүлдыень үргэжэ,

Буряад эхэ хэлэеэ

Бузарлангүй ябахамнай болтогой! –

гэжэ үреэнэбди.