Радна Тудупов

Улаанхан лёнхобоор бүрхөөгдэһэн

Ууган Ярууна нютагтай,

Наһанай баршадһаа гэтэлгэгшэ,

Найманһаа нааша заларһан

Зандан Жуу шүтөөнтэй,

Элдин дэлгэр Буряадайнгаа

Эльгэн дээрэ нэмжыһэн

Эгэтын-Адаг тоонтотой,

Хун шубуун гарбалтай,

Хуһан модон сэргэтэй,

Хоридой мэргэн эсэгэтэй,

Хара моритой, хара хүхэ тугтай,

«Бэрхэй мэргэн» ураатай.

Маарагтын малгайгүй

Моодхон Харгана обогтой,

Түмэр морин жэлтэй

Нэгэ сагаан мэнгэтэй,

Буянтайхан ажалтай

Багшанар мэргэжэлтэй

Баабай эжы хоёртойб.

Абын хоёр хүбүүдэй

Ахалха ахань гээшэб,

Амгалан гэжэ нэрэтэйб

Табадахи ангиин һурагшаб.

Би Абидын, Абида Баатарай,

Баатар Халхарай, Халхар Дондогой,

Дондог Зангиин, Занги Харалдайн,

Харалдай Толбын, Толбо Байха бүхын,

Байха бүхэ Бэхиин.

Байха бүхэ гээшэмнай

Үльгэр домогто ороһон,

«Эгэтын-Адаг» дуунай

Хүсэтэ баатар гэгдэһэн

Элинсэгнай омогорхол.

Угаа уһанда хаянгүй,

Гарбалаа газарта булангүй,

Баабай эжыгээ һажаажа,

Багшаш боложо магадгүйб.

Еши Нянюевич Цыбиковтэл

Эмшэнш болохоб хамаагүй,

Бурхиев Ринчин-Доржодол

Бэлигтэй дуушанш болуужам.

Хамагай хэрэг шиидхэхэ

Хуралай депутадш болуужам.

Хэншье болоо хадаа

Олоной түлөө оролдожо,

Зоной түлөө зорижо,

Зулаар бадаржа ябахалби.

Гэрэл зураг: Анна Бережных

Амар сайн!

Таатай зохидоор танилсая, нүхэд!

Би хадаа болбол

Гушан гурбан гулвай

Гурбан ехэ Яруунын

Добуун бүхэниинь домогтой,

Бабжа баатарай хүлэгэй

Дүрбэн галта туруунай

Табархыень үзэһэн

Түүхэтэ Булган талатай,

Зониие баршадһаа абарагша

Зандан Жуу шүтөөнтэй,

Гурбан голой бэлшэртэ

Гуламтаа табижа түбхинэһэн,

Эгэтын-Адаг тоонтотой,

Эхэ эсэгын үреэлтэй,

«Хартаганаагүй дайда үгы,

Харганагүй нютаг үгы» гэжэ

Хамагай дунда хэлсэдэг,

Хори буряад угтай,

Маарагтын малгайгүй

Моодхон Харгана обогтой,

Бишэн жэлтэй, найман сагаан мэнгэтэй,

Хурдан түргэн ухаатай,

Хурса мэргэн бодолтой,

Эрхим һуралсалаараа

Молор һайхан Монгол орон үзэһэн,

Эгэтын-Адагай дунда һургуулиин

Президентын тушаалтай,

Шогтой хүхюун зугаатай

«Балабас» КВН-эй капитан

Хүнэй хойно ородоггүй,

Юһэдэхи ангиин һурагша,

Арбан табан наһатай Абидын Алдар гээшэб!

1. Амар сайн!

Үлзы һайхан

Үльдэргэ нютагайм арад түмэн,

Бар жэлнай гарабал

Баян хэшэг дэлгээбэл.

Сагаан һараар!

2. Холын буурал сагһаа

Хориин дайдаар түбхинэһэн

Баян намтартай,

Бардам байдалтай

Бурюуха хүбдүүд угай

Үреэлтын Санжаа,

Санжаагай Цыбикжаб,

Цыбигжабай Цырен,

Цыренэй Бальжир,

Бальжирай Булад,

Буладай

Булсагархан, хонгорхон одхон хүбүүн

Алдарби,

Бишэн жэлтэйб, 7 сагаан мэнгэтэйб.

3. Эрхые һуранхаар

Бэрхые һуранхайб,

Эрдэм номдо

Анханһаа дуратайб.

Замай холые шэлэн ошохоб,

Золтой зоригтой урагшаал дабшахаб.

4. Аба эжынэрээ,

Абгай ахайнараа,

Суртаал заадаг багшанараа,

Сугтаа һурадаг үетэнөө

Сарюун һайхан Сагаан һараар

Амаршалнаб!

Сагаан харгы, сагаан сэдьхэл үреэлнэб!

1. Үргэн замбиин нугануудаар

Үхэр жэлнай бэлшэһээр

«Минии ээлжээн болоо» — гээд

Мөөрэн, дуулан ерэбэл даа.

Һүмбэй, тараг билтархань,

Һайхан хэшэг дэлгэрхэнь.

Сагаан һараар!

Манай найраар, нүхэдүүд!

2. Очир Гомбоев обогтойб,

Ойрад-монгол отогтойб.

Баян арбан гарбални,

Буурай сагай түрбэлни

Алтай, Хангайһаа эхитэй юм,

Аласай холоһоо замтай юм.

Далдай

Шубтуун

Сундари

Шаты

Цаганаг

Ганжуур

Барда

Масай

Бадма

Банюу

Гомбо

Лубсан-Цырен

Лубсан-Цыренэй хүбүүн

Би – Очир.

3. Найман Намсарайдал үнэр,

Найман үринэрэйнь нэгэнби.

Энхэрхэ зургаан эгэшэтэйб,

Эрдэни жаахан дүүтэйб.

Жодоо, арсын хангалһаа

Жэгнээд, досоом уярна.

Хурдан агтын хаядалһаа

Хасаг шуһам бурьялна.

4. Хадын уһандал арюухан,

Хээрын сэсэгтэл сарюухан.

Алтан нарандал мандажа байгты! – гэжэ

Арад зоноо үреэлнэб!.

1. Хандагайн урамаар

Хангай дайдаа зэдэлүүлһэн,

Булагай уһаар

Булта зоноо умдалуулһан,

Үлгы тоонто

Үльдэргэ нютагни, амар мэндэ!

2. Модоной үндэһэн булаатай,

Хүнэй үндэһэн хараатай,

Хун-шубуун эхэмнай

Хүхэ мүнхэ тэнгэридэ.

Хорёодой Мэргэн эсэгэмнай

Хадын арюун энгэртэ.

Галзууд хүбүүниинь гайтай,

Буряад соогоо суутай.

Хатуу

Номгон

Дугар

Лыктыб

Галан

Ринчин-Доржи

Ринчин-Доржын

Хонгорхон хасартай,

Хонгорхон шарайтай,

Нюдэндөө галтайхан,

Налгай зантайхан

Бишэн жэлтэй, 8 сагаан мэнгэтэй

Баабайн одхон Бадма

Бэеэрээ урдатнай байнаб даа.

3. Сагаан һараар таанараа үреэлнэб,

Сэсэг шэнги һалбаржа ябагты,

Наран шэнги мандажа жаргагты!

1. Дээрэһээ бууһан саһан

Дэлхэйе хушаад һайхан даа.

Буряад зонойм Сагаалган

Бусажа ерээд һайхан даа.

Амар мэндээ!

2. Улаалзай Хүбдүүд гарбалтай

Үлгы тоонто Үльдэргэмни.

«Элинсэгүүдһээ заяатай

Эрбэд алтан сэргэмни» (Б. Жанчипов)

3. Уг гарбални

Утаһан шэнги ута байха.

Түлиһэн гуламтамни

Наран шэнги мүнхэ байха.

Хориин 11 эсэгын

Хүбдүүд угай, Улаалзай хүхүүртэй

Борбой

Дагба

Цыдып

Булад.

Булад абынгаа баруун гар –

Бата бэхи тулга,

Бишэн жэлтэй, 8 сагаан мэнгэтэй,

Түбһэн юумэһээ далтирхагүй,

Түрүү зэргэдэ хододоо ябаха

Түргэн, мэргэн Очир хүбүүн

Таанараа һайханаар үреэнэб.

4. Бар жэлнай

Зөөлэнөөр гэшхэдэгшье һаа,

Шангаар шарбадаг байна.

Тимэһээ:

Өөрынгөө бурхадтаа һүзэглэжэ,

Орон дэлхэйдээ мүргэжэ,

Һаншаг сагаан үбгэд, хүгшэдөө хүндэлжэ,

Һайхан сэдьхэл сэдьхээд лэ ябаял гэжэ

Уряалха байнаб.

1. Аалихан маряаһаар

Алаг эреэн бар жэлнэй ерэбэл даа.

Айл аймаг, арад зоноо амаршалнаб,

Айраг тарагта Сагаан һараар мэндэшэлнэб.

Мэндээ!

2. Хүлэрэгтын голдо

Урдын сагһаа буусатай.

Эреэн-Баабайда

Эртын үеһөө мүргэлтэй.

Түмэршэ Хүгдүүд угай

Пашаг

Ашта

Сандит

Бадари

Радна

Валера

Баяр

3. Баяр Баярмаа хоёртоо

Баяр жаргал асарһан,

Үндылгэһэн гэрыень эзэлхэ,

Үтэлхэ наһыень үргэхэ,

Хүхын дуунай зэдэлээн соо,

Хүдөө талын зэрэлгээн соо

Хүн боложо мүндэлһэн

Тулгатайхан, томоотойхон

Түмэн хүбүүн гээшэб даа.

4. Танилсаа хадаа

Түргөөр үреэлээ хэлэһүүб даа.

Үргэһэнтнай хүн боложо байг,

Үдхэһэнтнай мал боложо байг.

Үндэр тэнгэриһээ үреэлтэй ябагты,

Үлгэн дэлхэйһээ үргэмжэтэй ябагты!

1. Бурханаймнай урда

Зула бадарба.

Бултанаймнай сэдьхэлдэ

Баяр задарба.

Сагаан һараар, Шэнын нэгэнээр!

2. Хүреэтэ, Хоймортоо

Хүхын дуугаар һэргэжэ,

Булган таладаа

Булжамуурай аялга шагнажа,

Түрүүнэй холоһоо

Түбхинэжэ һууһан

Тожо

Тожомой

Баяадай

Банди

Ошор

Даша

Булад

Базар-Сада.

3. Базар-Садын одхон үри

Бишэн жэлтэй, 8 сагаан мэнгэтэй,

Һөөл урихан шаратай

Һүбэлгэн, хурса ухаатай,

Баясан, миһэрэн ябадаг

Баясхалан хүбүүн гээшэлби.

4. Үбэл дунда

Даарангүй ябагты.

Олон жэлдэ

Үлдэнгүй ябагты!

1. «Жэгүүрээрээ дэбиһээр

Жэлнай эхилбэ.

Жэгтэй хүхюүгээр

Сагаалгамнай эхилбэ».

Амар мэндээ!

2. Булган-баабайдаа обоотой

Борсотон хотон омогтой,

Улаалзай хүбдүүд гарбалтан

Обоотын үбэрөөр һуудаг һэн.

Борсо

Абида

Дагба

Цэмпил

Дэжэдма

Лушан

Лушанай урдаа хараха

Ууган хүбүүн.

Хүхюүн согтой,

Хөөрэхэ дуратай,

Шандааһаар шанга,

Шаб гэмэ

Омог нэрэтэй

Очир баатар гээшэб даа.

Бишэн жэлтэйб,

8 сагаан мэнгэтэйб.

3. Аяндаа зөөлэн ябаарайт,

Айлдаа хүндэтэй һуугаарайт.

Сагаан хэшэг дэлгэрэг,

Сагаалгамнай мандаг!

1. Сагнай тэхэрибэ,

Сагаалгамнай дэлгэрбэ.

Гараа һунган золгоһуу,

Гарагай шэнээр мэндэшэлһүү.

Сагаан һараар!

2. Налуухан хадануудтай,

Нариихан голнуудтай,

Зоноороо даруухан,

Зүрхэндэм һаруулхан

Газар дэлхэйдэ

Гансахан тоонтомни – Үльдэргэмни!

3. Хүбшын модон үндэһэтэй,

Хүнэй хүбүүн угтай.

Ламахан

Санжа

Сультим

Дугар-Цырен

Цыден-Дамба – абамни,

Би – Эрдэмби

4. Гал гуламтын тулга

Гурбан хүбүүдэй нэгэнби.

Булта зоноо баясуулжа

Бишэн жэлдэ түрэһэнби.

Дангина һайхан дүүгээ

Дахуулжа ябадагби.

Үбгэн абынгаа заабари

Хадуужа абадагби.

Аба эжын һургаалтайб,

Ажал хүдэлмэридэ дуратайб.

5. Отошо бурханаа

Оройдоо һанажа,

Майдари бурханаа

Сэдьхэлдээ тахижа.

Буянтай, хэшэгтэй

Булта ябахатнай

Болтогой!

1. Сагаан хадагаар угтуулжа,

Сагаалгамнай морилбо.

Сагаан сэдьхэл үршөөжэ,

Сагаан эдеэгээ дэлгээбэ.

Амар мэндээ!

2. Үльдэргөөрхимнай ажалша –

Үбһэ хулһан элбэг даа.

Даагамнай далантай,

Буруумнай булшантай

Ондо орожо байнабди.

Сагаалганаар, нютагаархин!

3. Хун-Шубуун Эхэдэл

Уран бэлигтэй,

Хорёодой-Мэргэн Эсэгэдэл

Уужам сэдьхэлтэй.

Хонти-баабайн хормойдо

Хүн боложо мүндэлһэн,

Үльдэргэ хатан эжынгээ

Уһыень уужа тэнжэһэн,

Эдирхэн 5 наһатай

Эсэгын хүбүүн Гурожаб гээшэб.

4. Абамни – Даша-Доржо,

Даша-Доржо – Дулмын,

Дулма Ешидугданай,

Ешидугдан – Бошогтын,

Бошогто – Мүнхын,

Мүнхэ – Борсын,

Борсомнай – Хүбдүүдэй

Хүбдүүд – Хорёодойн,

Угаа уһандаа хаяхагүйб,

Гарбалаа газарта булахагүйб.

5. Бэлигтнай

Булаг шэнги бурьялаг,

Хэшэгтнай

Һаба һуулгаар билтараг!

1. Амар мэндээ!

Хүндэтэй, ямбатай үбгэд, хүгшэднай,

Хүдэр дорюун ахайнар, абанарнай,

Хүндэмүүшэ зулгы эгэшэ, эжынэрнай!

Буряад ёһоороо сагаалжа байна гүт,

Баян хэшэгтэ хүртэжэ налайба гүт?

2. Ерэжэ таанараа золгоходоо

Ехэл баяртай байнаб даа.

Би хадаа бишэн жэлтэй,

8 сагаан мэнгэтэй

Бишыхан Доржо гээшэб даа.

Би – Буладайб,

Булад – Дамбын,

Дамба – Доржын,

Доржо – Шиирабай

Шиираб – Ошорой

Ошор – Монтаряанай

Монтаряан – Бурхиин

Бурхи – Маантиин.

3. Хүнэй зэргэ хүн болохоб,

Хүлэгэй дүрөөдэ хүлөө хүргэхэб.

Эсэгынгээ гуламта сахижа ябахаб,

Элинсэгэйнгээ һүлдые үргэжэ ябахаб.

4. Ая гангаар гэрээ арюудхажа,

Арбан сагаан буян үйлэдэжэ,

Гал хотоймо үнэр,

Газар хотоймо баян

Һуухатнай болтогой!

1. Үльдэргэ голһоо

Яатараа жабарлаа гээшэб?

Үльдэргөөрхимнай

Яатараа хүхилдөө гээшэб?

Сагаан һарамнай гарабалтай,

Сагаан эдеэмнай дэлгэрбэлтай.

Зай, мэндээ,

Сүрэг мэндээ!

2. Хүнды модон абяатай,

Хүбдүүд хүн хүхюүтэй.

Эмниг моридые шэхэдэдэг,

Зэрлиг ангуудые олзолдог,

Эрын юһэн эрдэмтэй.

Элинсэг эсэгэ – Дубчин,

Дубчинай – Түдэб,

Түдэбэй – Цэдэн-Дамба,

Цэдэн-Дамбын – Дарима.

Даримаһаа гараһан

Сэбэрхэн шарайтай,

Сэлмэгхэг нюдэтэй,

Тоб гэмэ томоотойхон

Таба наһатай Лопсон гээшэб.

Бүүргэһээ халижа унахагүйб,

Баабайнгаа нэрые хухалхагүйб.

3. Арадайнгаа заншалаар

Алтан үреэлээ дуулгаһуу.

Агтын һайниие сэргэдээ уяжа,

Айлшадай һайниие гэртээ угтажа,

Наран мэтэ дулаан байгты,

Намар шэнги баян һуугты!

1. Мянган жэлэй

Манлай дээрэ

Монгол литээр

Могой жэлнай гарабал даа,

Сагаан һараар! Сагаан хэшэгээр, нютагаархин!

2. Эжынгээ оёһон буряад дэгэл үмдэнхэй

Эдир Гэсэр гэгдэнхэй,

Ендэр дээрэ зогсожо байхадаа

Ехэл урматай байнаб даа.

3. Хүгшэн абам угым хэлэнхэй,

«Хурга даран тоолохош» – гэнхэй.

Урдын сагһаа эхитэй

Улаалзай хүбдүүд гарбалтай.

Элинсэг буурал

Холхосой

Балдан

Долгор

Дондог

Бадма-Цырен

4. Бадмацыренэй

Баатар хоёр хүбүүдэй аха захань,

Хулгана жэлтэй, 7 улаан мэнгэтэй,

Хурса хурдан Балбар – би гээшэб.

Ама хэлэмни нугархай,

Артисташье боложо ядахагүйб.

Хүсэ шадални – һүрхэй

Хүнэй хойно ябахагүйб.

5. Могой жэлнай хотирхой

Муу, һайн тэнсэнхэй.

Юрэдөөл, һайнаар ябая даа,

Һайхан сэдьхэл сэдьхэе даа.

Бурхандаа һүзэе,

Буян хэшэг үйлэдэе.

1. Хангай үргэн дайдамнай

Хабарай амяар һэргэбэл,

Сагаан бурзан таламнай

Саһан хүнжэлөө сэлибэл.

Малайнгаа түл абажа

Малша араднай сэнгэбэ.

Һү, тараг дэлгэржэ

Һаба, һуулгаар билтарба.

Сагаан һараар, Сагаалганаар!

2. Буурал манаар бүрхөөгдэһэн

Буурай холын сагые

Удхалан байжа үзэхэдэм

Угайм түүхэ элирнэл.

Хун шубуун гарбалтан,

Хуһан модон сэргэтэн.

Галзуу шанга абаритай

Галзууд угтан суутай.

Бараг-бараг тайшаанар

«Бибди!» гэһэн гулваанар

Галзуудһаал гарбалтайл,

Гал дүлэн тугтайл.

Хабагай

Тогтохо

Цырен-Доржо

Митыб

Бата-Мүнхэ

Баяр

Баярай ууган хүбүүн –

Нохой жэлтэй, 9 улаан мэнгэтэй

Дабаа нэрэтэй хүм даа.

3. Энээхэн сээжэдээ

Эмээлтэ, хазаартые багтаахаб.

Түбһэн юумэндэ тогтохогүйб,

Һахы-һалаг болохогүйб.

Урилдаанай болоо һаа,

«Ухай» гэхэлби.

Барилдаанай болоо һаа,

«Бароо!» гүүлэхэлби.

4. Һаруул сээжын оёорһоо

Һайхан үгэ хэлсэе.

Аман үгын абдарһаа

Сэнтэй үреэл бэдэрэе.

5. Уулын улаан алирһан

Уралдатнай задараг лэ.

Заяан хубиин жаргалан

Зүрхэндэтнай бадараг лэ!

1. Мянган бурхад найжатай

Манхан ехэ дайдатай,

Мүнхэ тэнгэриһээ удха заяатай

Мүнгэн шобхо дэнзэ, залаатай,

Булган, халюун малгайтан

Буряад-монгол угсаатан!

Амаршалнаб таанараа

Алдарта Сагаалганаараа!

Шэнэ жэлээр, шэнын нэгэнээр!

Мэндээ!

2. Монгол зондоо суурхадаг

Молон багшын зарлигтай

Ороһон, гараһанаа харалсадаг,

Обоото хадада мүргэлтэй,

Эрбэд алтан сэргэмни -

Элдин хонгор Үльдэргэмни!

3. Тоонто һайхан нютагайнгаа

Торгон хүрьһэ гэшхэжэ,

Эсэгын хүбүүн эрдэни

Энэ дэлхэйдэ ябанаб даа.

Хориин 11 эсэгын

Түмэршэн хүбдүүд угай

Санжа

Будажана

Цырен-Доржо.

4. Цырен-Доржо абынгаа

Дүрбэн ханата гэрыень өөдэнь татаха

Дүүрэн сагаан сэдьхэлэйнь найдал болохо

Угайнгаа заяаһан бэлигтэй

Уладайнгаа хэшээһэн үреэлтэй

Урагшаа дабхиха зоригтой

Эрдэм номдо шуналтай

Эдир Гэсэр – Булат Будажанаев

Энэ һайхан ордон соо

Эрхим таанараа үреэлжэ байналби.

5. Дайдаһаа далан абажа,

Дэлхэйһээ дэлэн барижа,

Олзотой, омогтой

Ондо орожо һуухатнай болтогой!

1. Амар мэндээ!

Булган малгай «һахас» гүүлээд,

Бугын эбэр «ялас» гүүлээд,

Мориной гүйдэлдэ

Мордохо шадалтай

Монгол туургата арадни!

2. С белым месяцем Вас,

О, потомки кочевников,

Что устремились на быстрых конях

В неизведанные пространства

Новых времен!

3. Утымнай харгы

Урагшатай байхань «болтогой» гээд,

Сагаан һараар һүнэй дээжээр

Сэржэм сэлингээ үргэел!

4. Мүльһэ, саһаа нэмэринхэй

Мүнгэлиг сагаан дайдаһаа,

Зали абан нойрсонхой

Залгаа хүбшэ, тайгаһаа,

Гушан гурбан гулбайһаа,

Гурбан ехэ Яруунаһаа,

Алтан тоонто Үльдэргэһээ

Амар мэндые асараалби.

5. Мүнхэ сагые нэбтэ хараһан

Мэргэн сэсэн Молон-багшын

Үри һадаһан

Угаа удхалан

Урдатнай зогсонолби.

Улаалзай Хүбдүүд угай

Сүлтэгэр

Сүлгөө

Балтагар

Молон

Цэбэг

Жигжит

Жигмид

Доржо

Санжимитыб

Сэдэб

Сэдэб абын гурбан үриин дундахи

Жигжид хүбүүн гээшэлби.

6. Замби түбидөө хулгана жэлдэ түрөөлби,

Һэргэг, хүхюүн абаритайб.

Һонор, хурса бодолтойб,

Эртын бэлигэй дээжэһээ хүртэнхэйб,

Эрдэм номоо эрхимээр үзэнхэйб.

7. Бэлигтэйшүүлээ үргэжэ,

Бэрхэшүүлээ дэмжэжэ,

Баруун, зүүн гэлсэнгүй,

Бэе бэедээ оролсонгүй,

«Үнэн» сониноо уншажа,

Үндэһэн соёлоо үргэжэ,

Түрэл хэлээрээ хөөрэлдэжэ,

Түби дээрэ нэрээ нэрлүүлжэ,

Түрүүшүүлэй зэргэдэ

Ябахамнай болтогой!

1. Мэргэн солоёо түүхэдэ бэшүүлһэн,

Мүнгэн зэбэеэ дэлхэйдэ суурхуулһан,

Түргэн морин унаатан,

Туургата монгол угсатан!

Приветствую вас,

Потомки Бүртэ-Чоно,

Прошедшие долгий путь

По дорогам истории,

И сумевшие

Сохранить свои обычаи,

Свет в сердцах и огонь в очагах.

Сагаан һараар, Сагаалганаар!

2. Буурай холо сагта

Боохан һайхан нютагта

Буха-ноён баабайтай,

Будан-Хатан эжытэй.

Булагад яһанай

Буурал эсэгэ Ербагай

Елай

Петүүхэ

Балсахай

Борис

Иннокенти

Николай.

Николайн 3 хүбүүнэй дундахи

Эрдэм хүбүүн урдатнай бэеэрээ байнаб.

3. Ама сагаан хулгана жэлдэ

Алтан наранай үдын тэндэ

Хүхэ зүлгын һэргэхэ сагта,

Хүхы шубуунай донгодохо үедэ

Нюдэндөө галтайхан

Нюуртаа согтойхон хүбүүн

Хүрьһэтэ дэлхэйдэ түрэжэ

Хүлөө дүрөөдэ хүргэжэ ябаналби.

4. Байгал далайдаал уужам сэдьхэлтэй

Бархан ууладаал үндэр заяатай

Ангар мүрэндэл холые зорижо

Алтан нарандал мүнхэ жаргажа ябагты!

1. Будамшуугай орондо

Буряад үргэн дайдада

Саһа, бордоһоор шэдэлбэл

Сагаалгамнайл морилбол.

Ай, хурай! Хэшэгнай дэлгэрэг,

Хэрэгнай бүтэг!

2. Үдэ хатан эжымни

Үлгын дуугаа гүнгэнөө,

Эгэтын-Адаг нютагни

Эдир наһым бөөмэйлөө.

Хүрьһэтэ алтан дэлхэйдэ

Хүйхэр хүбүүн мүндэлөөб –

Барилдаанда, урилдандаа

Бахим оромоор хүгжөөб.

3. Хори угайм һарбаалжан

Хуша модондол һархайгаал.

Улаалзай хүбдүүдһээ гэлсэгшэ

Угайм эхин – Гэдэгшэ

Тарба

Шонхо

Мэдээшэ

Жанчиб

Эрдэни

Юмжэд

Сэрэнжаб.

Сэрэнжабай Сэдэб

4. Хатарша, дууша юм Сэдэб абамни,

Түрүү соёлшо лэ Бутидма эжымни.

Шуран хулгана жэлтэй,

Шуумар, түргэн, согтой

Энхэ-Жаргал Юмжитов

Эдир Гэсэр гээшэб.

5. Хуушанайнгаа заншалаар

Хамаг зоноо үреэнэб:

Хун сагаан хонин жэлнай

Хэшэгтэй, үрэжэлтэй байг лэ.

Хүдөө таламнай ургасатай,

Хүн зомной урматай байг лэ!

1. Амар мэндээ, арад зонхомни!

Алтай, Хангай хоёрни

Анхан сагай домог соол.

Абай-Гэсэр нэрэмни

Арад зоной зүрхэн соол.

Хатан голдом амгалан

Бурзан саһаар толорнол.

Булжамууртын дайдада

Буян хэшэг дэлгэрээл.

Сагаан һараар, сагаалганаар!

Сайхан найраар, бишэн жэлээр!

2. Шэнэ сагай Гэсэр

Чингис Цырендоржиев

Туургатанайнгаа һайндэрөөр

Таанараа амаршалан байнаб даа.

Буурай сагһаа домогтой

Бодонгууд ехэ угтай,

Үндэр Турадаа мүргэлтэй

Үльдэргын Тожотон хотоной

Цыденжаб

Цырендоржо

Баяр,

Баярай

Дорюун согтой,

Дуулаха дуратай

Хайрата аба эжынгээ

Хоёрдохи үри гээшэлби.

Гайхамшагта Луу жэлдэ түрэһэн,

Газар дайдын гэдэлгэнээр мүндэлһэн

Хүбүүн хадаа юм гү,

Хүрин зүрхэмни угаа уян юм.

Хун шубуудай бусаха хаһада

Хүлгэжэ досоомни,

Буряад һайхан дуунуудаа

Уянгалан татаха дурамни хүрэдэг юм.

3. Эрхим хүндэтэ нютагаархимни,

Эртэнэйнгээ ёһоор үреэлээ хэлэһүүб тандаа.

Дуулим һайхан дайдадаа

Дуулан, дурлан, сэдьхэл дүүрэн

Дуурама дулаан байрадаа

Дүрбэн тэгшэ түбхинэн, үдэн

Нютаг оронойнгоо нэрэ түрэ үргэжэ,

Нарата дэлхэйдээ жаргажа ябахамнай болтогой!

1. Алаг эреэн могой жэлнай

Алдангүй морилбол,

Улаан-Үдэ хотомнай

Угтамжаяа дэлгэбэл.

Наһан дээрэ наһа нэмэбэбди

Налгай зохидоор золгобобди.

Мэндээ, манай Сагаалган,

Мэндээ, минии нютагаархин!

Аба, эжынэр,

Ашата багшанар,

Үбгэд, хүгшэднай!

Бугын дуугаар зэдэлһэн

Буурал хангай дайдамни

Балшар бэеым бөөмэйлһэн

Гансахан тоонто Үльдэргэмни!

2. Хун-шубуун гарбалтайб,

Хуһан модон сэргэтэйб.

Галзууд хүн сухалтай

Ганса модон эзэтэй.

Галзуудһаа гарбалтай

Дондог

Сэрэн-Доржо

Базар-Дара

Буда-Дара,

Буда-Дарын

Урдаа хараха

Ууган хүбүүн Санжай

Угаа удхалан

Урдатнай зогсоноб.

Бишэн жэлтэйб,

Найман сагаан мэнгэтэйб,

Саһаар дайдын сахилжа

Сагаан һарын салгидажа байхада,

Аба эжыдээ бэлэг боложо,

Алтан дэлхэйдэ мүндэлөөб.

Үбэлэй үхибүүн хадаа

Өөдэргэн, шанга бэетэйб,

Өөрсэхэн, өөрэ зантайб.

Зүрхэндөө зориг бадараахаб,

Замай холые һунгахаб.

3. Намайе таниха болоо хадатнай

Нэгэ үреэл тандаа хэлээд орхиһуу.

Эреэнш һаань ажабайдалай,

Этигэлээ буурангүй

Эршэтэйхэнээр

Урагшаал дабшан ябагты!

1. Амар мэндэ,

Ази түбиин үри һадаһад!

Аза талаантнай наашаа,

Хии моринтнай дээшээ ха юм даа.

Түргэн, мэргэн хүбүүдэйтнай оюун бэлиг

Түхэреэн дэлхэйдээ суурханал.

Аяг һайхан басагадайтнай гоё, сэбэр

Америкэ, Европоор дуулданал.

XXI зуун жэл, мэндэ,

Хотолзомо могой жэл, мэндэ!

Хангай үргэн Буряад оромни,

Хайра ехэтэ түрэл арадни,

Халуун зүрхэнэйм амар мэндээ!

Сагаан һараар!

2. Эреэн-Буурал баабай, Хүлэрэгтэ хатан эжы,

Эндэ юм лэ элинсэгүүдэйм налгин тахилга -

Эсэгым табиһан бууса,

Эжым түлиһэн гуламта.

Һэеы зузаан үе сагай маные

Һэтэрэ гараал угаймни һагабша.

Һахил ехэтэ амбайнар,

Һаахар дууша абганар,

Түмэршэн хүбдүүд угтамни

Түргэшүүл байһан юм даа.

Дархан

Мухайлжан

Эрдэни

Абида

Эликсы

Энхэ.

Энхын Дамбын

Баярай дууша хүбүүн

Дүрбэн хүбүүдэйнь

Аха заха

Алдар хүбүүн гээшэлби.

Гахай жэлтэйб, 8 сагаан мэнгэтэйб.

Газар дайдын уяржа,

Ганга добын хүхэржэ,

Хангай хабарай халюурха сагта

Хүн боложо мүндэлөөб.

Хабарай хүбүүн хадаа

Халуун зүрхэтэйб,

Урагшаал жүдхэхэ

Урид һанаатайб.

Хонгёохон хоолойгоо хашад гэхэдэм,

Харахан нюдөөрөө эмнис гэхэдэм,

Хүүхэн дүүхэйнэр, ойлгод гээрэйт,

Хүрин зүрхэеэ дарад гээрэйт.

3. Сагаалгамнай, салгидыш

Сагаан сэдьхэл, бурьялыш!

Урилдаанда бү гартаг хүлэгүүднай,

Барилдаанда бү унаг хүбүүднай!

Аршаан булагууднай шэргэшэгүй,

Арадаймнай түүхэ таһаршагүй

байхань болтогой!

1. “А-һээ!

Гэгээн шара модон

Гэшүүһэн бүридөө залаатай ха юм даа,

Гэсэрэй юһэн һалаа

Һалаа бүридөө дайтай ха юм даа.

Халтар хара үнэгые

Харбан барихада яалай?

Хаалингүүдай –удхые

Түүрээн хэлэхэдэ яалай?”

2. Зүүн-Үльдэргын

Зүлгэ ногоон талаар,

Булган-баабайн

Бууяма дулаан үбэрөөр

Ажалша, малша

Аргаша, баряаша

Буурал холын сагһаа

Борсотон угни алдаршаа.

Би – Жамьян,

Жамьян – Нанзадай,

Нанзад – Буда-Сэдиин,

Будэ-Сэди – Жанчибай,

Жанчиб – Шойробой,

Шойроб – Аюушын,

Аюуша – Борсын,

Ходоро саашань тоолоо һаа,

Борсо – Аахнайн

Аахнай – Шара Мүнхын

Шара Мүнхэ – Будамайн

Будамай – Бугжамай

Бугжамай – Тогтын

Тогто – Тогоориин

Тогооро – Улаалзайн

Улаалхзай – Хүбдүүдэй

Хүбдүүд – Хорёодойн

Хорёодой – Барга-Баатарай

Барга-Баатар – Тогоон Түмэрэй.

3. Хурдан моридоо табаруулһан,

Хурса годлёо зэдэлүүлһэн,

Элинсэг буурал абанарни

Эди шэдиеэ, мэргэн бэлигээ

Уг залган дамжуулаал,

Туг мэтээр мандуулаал.

Эндэһээ эхитэй

Эрдэм номдо һэдэбтэйб,

Хонгёо дуутайб,

Хурса, уран хэлэтэйб.

Эжы, абын омгорхол

Эдир Гэсэр – Жамьян Жанчипов

Эндэ һууһан зоноо

Эгээл һайхан һайндэрөөр амаршалнаб.

Сагаан һараар! Сагаалганаар!

4. Булган зөөлэн

Буряад таладаа

Буян, хэшэг эдлэжэ

Баян, тарган сагаалжа, ногоолжо байхатнай болтогой!

Амар мэндэ, хүндэтэ нүхэд!

Элинсэг хулинсагаймнай удха,

Энхэ жэгүүр һүлдэ,

Һүн сагаан дээжэ -

Хун шубуун эхэ юм.

Хорёодой Мэргэнэй

Харганаһаа тараһан

Ушхайн Санжаадай,

Санжаадайн Дугданай,

Дугданай Тумэндоржын

Ууган үринь Радна гээшэб!

Зандан Жуугай заларһан

Заяанайм нютаг Эгэтэдэ

Эжы, абамни, дүү хүбүүдни

Энхэ амгалан һуудаг юм.

Һаруул, сэлмэг бодолтой,

Һураха һайхан хүсэлтэй

Буряад лицей-һургуулиин

Бараг, бэрхэ шаби гүүлэнэб.

Һургуулиингаа хаһын

Һүүлшын жэлдэ һурахадаа,

Сагаа һарын нааданда

Хабаадан байһандаа баяртайб!

2000-дахи оноор! Луу жэлээр!

Хамаг зоноо амаршалнаб!

Хүн бүхэн хүнгэн, дорюун,

Хамта бүгэдэ эб нэгэн

Ханилан һууха болтогой!

Сагаалганаар!

Уужам, тэнюун бодолтой,

Уян налгай сэдьхэлтэй

Үргэн Буряадайм арад зон,

Амар сайн!

Сагаа һараар! Шэнын нэгэнээр!

Анханда холые зорижо,

Эхирид эсэгын ерэһые

Хүлэгэй хурдые шэлэжэ,

Хурамшада тогтоһые

Хөөрэжэ удхалан үгэһэн

Хүгшэн эжыдээ баяртайб!

Омогойм орой – Олзон...

Олзоной омог отогой

Сагаан баабайн Түмэрхэн,

Түмэрхэнэй Улаахан,

Улаахан баабайн хүбүүн

Дурисхаалта бөө Муу Хамар.

Абхан, Хуулсай, Иван, Галсан,

Санхин, Пүнсэг, Эрдэни, Сүхэ-Базар

Сүхэ-Базарай хоёрдохи үри

Би, Саша гээшэб!

Аялга һайхан дуутай,

Аялдар зөөлэн зантай,

Хатархадаа уянхан,

Һурахадаа абьяастайхан байһандаа

Солоо дуудуулһан

Олзон обогтоо үритэйб.

Эхэнэр хүнэй 9 эрдэм,

Эхэ хүнэй нангин һургаал,

Эрдэм бэшэг, абьяас бэлиг ойлгуулһан

Интернат һургуулида баяртайб!

Арад зомни, амаршалнаб танаа

Сагаа һараар!

Ажалай сагаан буянтай,

Ажаһуудалдаа жаргалтай

Амар мэндэ һууял даа бултадаа!

Үргэн Буряадайм арад зон,

Үриг зөөлэн абаритай,

Үүлэн бүмбэр хонин жэлээр

Үнэн зүрхэнһөө амаршалнаб!

Сагаалганаар!

Бахархалаар барагдашагүй

Бархан уулын хормойдо

Амилхадашье хоншуухан

Агаар сэбэр дайдада

Амтан һүтэй үхэр жэлдэ

Арюун сагаан 6 мэнгэ голложо,

Аба эжын ууган үринь болон,

Алтан дэлхэйдэ мүндэлһэнби.

“Уһан эрьеэ мүшхэдэг,

Хүн угаа дахадаг” – гэдэгээр

Дурсан, дурсан байха

Дууша омог угтайб.

Юһэн үе элинсэгээ

Юунһээш үлүү һанагшаб:

Зонхон, Сэндэн, Гээтсэхээн,

Сэдэн, Доржо, Малаадай

Сандаг, Дамба, Юра гээд

Сэдьхэлдэм дүтэ нэрэнүүд лэ.

Гаража ерэһэн шэнэ жэлээр

Амаршалан танаа байхадаа

Арадай һайхан

Заншал – шэмэг

Арьбадхан ябахыетнай хүсэнэб!

Энэрхы сэльхэл –

Эрдэм хэшэг

Эдлэжэ һуухыетнай үреэнэб!

Шэнэ жэлээр! Шэнын нэгэнээр!

Баатар изагуурта Гэсэрэй

Баруун зүүн гарнуудтал.

Шүрбэһэ һудаһа бүхэтэй

Шуһа зүрхэеэ ниилүүлһэн

Хори хонгоодор угай

Хүдэр буряад хүбүүнби!

Абым түрэһэн тоонто нютаг

Аглаг үндэр Түнхэн юм.

Эжым түрэһэн алтан зууха

Элдин сагаан Түгнэ юм.

Элинсэгэйм эхин – Хонгоодор

Омогойм орой – Шоно улаан

Табан үе гарбалаа

Хургаа даран тоолохом:

Захар, Марактай, Бадма,

Лопсон, Баатар.

Баатарай хоёрдохи хүбүүн

Тимур гээшэб!

Гахай жэлтэй, 8 сагаан мэнгэтэй

Гартаа уран, хүлдөө хүнгэн

Барилдаха дүрэтэй, дуулаха дуратай

Би хадаа

Лицей-интернадта һураһан үеһөө

Һарата Элистээр, маната Лондоноор,

Ниислэл Москвагаар, нэлэнхы Монголоор

“Наран” ансамбльтаяа яһала ябааб.

Һургуулиим хаһын һүүлшын хабар

Һанагдан байхал зүрхэ сэдьхэлдэм.

Арад зоной гайхал болоһон

Абай Гэсэрээ тодоруулха мүрысөөндэ

Арга шадалаа харуулһан байһандаа

Айхабтар ехэ баяртай байнаб.

Арад зомни, гараһан зуун жэлдэ

Аза талаантай, жаргалтай һуугты.

Сагаа һараар, Сагаалганаар!

Түрэл дүтын угсаатан –

Түшэглэн байһан арадни, мэндэ амар!

Анханда холые зорижо,

Элинсэг эсэгэм ошоһон юм.

Шэнэ бууса зохёожо,

Шэнэхээндэ тогтон нютагжаһан юм.

Суута нютаг Хүлэн-Бүйрэй

Урда таладань тогтоһон

Амбан обоо, Баян хаанаар

Алдар солоёо үргүүлһэн

Шэнэхээн минии тоонто юм.

Түбшэн буряад арадайнгаа

Түүхэ соёл хадагалһан,

Түрэлхи жэнхэни заншалаа

Тэрэл зандань сахиһан

Тэнюун байдалтай нютагаархимни

Түүхэ домогоор баян даа...

Хорёодой Мэргэнэй галзуудһаа

Угайнгаа эхи татаһанби

Хүнэй шарай залгуулан

Хүбүүн бэеым олгуулһан эсэгэмни

Дашанимын Дэмбрэл-Дабаа гээшэ.

Дашанима – Аханайн,

Аханай Сэдэнэй,

Сэдэн Зандяагай,

Зандяа Мархайн,

Мархай Нимын.

Модон хүхэгшэн үхэр жэлтэй,

6 сагаахан бэлгэ тэмдэгтэй

Үльгэршэ галзууд угай

Үнэншэ зоной үринь,

Дашанимын Баяр гээшэб.

Түрэл Буряадайм арад зон,

Сагаа һараар!

Сагаан һарын толондо

Сагаан сэдьхэлнай ялбаг лэ!

Сагай залгаа оршондо

Сагаан хэрэгтнай мандаг лэ!

Мэндэ амар, минии хэжэнгээрхин!

Хориин арбан нэгэн эсэгын Шарайд угай

Номтын Барбадай, Сүльтимэй, Дондогой,

Дугарай, Базарсадын гурбан баатар хүбүүдэйнь одхон,

Арбан долоо наhатай Алдар болбол би – мүнөөдэр,

Хэтэ мүнхын хүхэ манхан тэнгэриин үреэлээр,

Һэеы туургатанай ниитэ зүбшөөлөөр

Үндэр ехэ алдар суугаа мүнхэлhэн

Сагаан hарын баясхалантай баяраа хубаалданаб.

Yндэр наhата эжы баабайнараа,

Үреэл hайта ахай абгайнараа,

Үргэл ехэтэ үетэн нүхэдөө үгын дээжээр амаршалнаб!

Уважаемые мои земляки, дорогие кижингинцы!

Нет светлее праздника для степняков, чем Сагаалган!

Тонкий серп новорожденного месяца освещает белую овцу,

почтительно сменившую собой резвую лошадь.

Пусть наступившему году будут присущи самые лучшие

черты самого безобидного и скромного из пяти

исконных домашних животных бурят.

Пусть разносится запах цветущей травы,

Со степенной важностью плывут тучные стада,

Шаловливыми ягнятами бегают ваши дети и внуки,

И пусть бережно передаются им мудрые заветы древних.

Я, сын земли бурятской, Алдар, желаю Вам этого!

12 наhатай, 1 сагаан мэнгэтэй,

Дуулахадаашьеш хонгёоб,

Барилдахадаашьеш хүсэтэйб.

Ханхинан ерэhэн Сагаан hараар

Хоолойн хонгёо аялгаар

Хэжэнгын талын буряадуудые

Хүндэлэн амаршалан байгша

Доодо-Худан нютагтай,

Галзууд отогто хабаатай

Дэлэгэй Санжын Цэрэндоржын

Эрхэ одхон Мүнхэ хадаа би болоноб.

Уужам hайхан нютагтаа

Улад зомни жаргагты,

Эжы абын буянгые

Эдлэн баясан ябагты.

Бии бэлигтэй, дүүрэн хэшэгтэй

Буряад зомни ажаhуугты.