“ОБОО” ГЭЭШЭ ЮУН БЭ?

Харгын хажуугаархи һөөг бургааһануудай, булагай эхинэй модоной мүшэр һалаануудта уягдаһан элдэб үнгын бүдэй зурамуудтай, дарсагуудтай, сүмэлгэнүүдтэй газарые, хээрын ганса модые, харгын захадахи обоологдоһон шулуунуудые юрэ табиса, бариса гэдэг ааб даа. Эдэ бүгэдые “обоо” гэжэ нэрлэжэ болохогүй. “Обоо” хадаа нэгэ нютагай эгээл һүр хүсэтэй сабдагай байдаг газар гээшэ.

Бадмасамбаава Гүрэ римбүүшын манай нютагта түрүүшынхиеэ морилходонь, Түбэдэй сабдагууд уряалга бэшээр, хүйтөөр угтаһан байгаа гэжэ римбүүшэ багша хөөрөө һэн.

Энэ ушар юун дээрэһээ болооб гэхэдэ, урдандаа гансал лалын шажанай мүргэлтэн тэдээндэ үргэл хэдэг байгаа.

Тэдэ ондоо хүнүүдые, ондоо мүргэлтэдые мэдэрдэггүй, тоодоггүй байгаа бшуу. Зарим һүнэһэ һүлдэнүүд Гүрэ римбүүшые айлгаха, һүрдөөхэ һанаашалгатайгаар аймшагтай, аюултай элдэб үзэгдэлнүүдые харуулаа һэн ха. Зүгөөр Бадмасамбаава бүхы маани тарнинуудые, гүрэм уншалгануудые мэдэхэ байһан дээрэһээ тэдэнэй һанаа сэдьхэлые номгоруулжа, Буддын шажанай бурхадта һүзэглэдэг болгоо бэлэй. Бөө мүргэлэй бурхад байһан дээрэһээ тэдэ үргэл бариса хэгшэдтэ туһалдаг, харин үргэл хээгүй хүнүүдые хэһээдэг байһан юм. Гүрэ римбүүшэдэ шахаа тангариг үгэһэнэй ёһоор мүнөө Түбэдэй сабдагууд хүнүүдтэ харша харата ябуулгануудые үүдхэхэеэ болинхой.

Ушар иимэһээ туһа эриһэн хүнүүдтэ, эдэнэр тушаа мартагшадта тэдэ хоро хүргэхэеэ болёод, буян хэшэг түхөөнэ. Буряад ороной сабдагууд тухай хэлэхэ болоо һаа, тэдэнэй ургалта хүгжэлтэ адлирхуу байна. Анхандаа тэдэ имагтал бөө мүргэлтэндэ хабаатай байһан һаа, хойшодоо Буддын шажанай лама багшанарай үүргэ нүлөөгөөр амитай юумэндэ хоро хүргэхэһөө арсажа, гурбан эрдэниин һургаалда шүтэдэг болоо һэн.

Эртэ урда сагһаа хойшо монгол туургата арадуудай ёһо заншалнуудта иимэ хада уулануудтаа, дайда дэлхэйдэ хүреэ шулуу обоолжо, обоо бодхоодог, һүгэдэдэг,һүзэглэдэг, мүргэдэг, шүтэдэг байһаниинь манайшье үе сагта үргэлжэлһөөр, юрэл иимэ газарнууд нангинаар сахигдадаг юм. Түүхэ домогуудай ёһоор нангин уула бүхэн, обоо шулуунууд өөрын эзэтэй, һахюуһатай гэжэ тоологдоно бшуу.

С. Доржиевай, "Информ-Полис" һониной гэрэл зурагууд

Б-М. ЖИГЖИТОВ,
Ж. УРАБХАНОВ

<< гэдэргээ

гаршаг

саашаа >>