ҺАЙХАН ЗАНШАЛ

Гунриг (Вайрочана) бурхан. Санжай-Цыбик Цыбиков

Буддын шажан Орос гүрэнэй газар дээрэ дэлгэрхэһээ хойшо олон газар нютагаар оршоһон ондоошье шажан мүргэлтэндэ нэгэ адли нигүүлэсхы сэдьхэлээр хандадаг бэлэй. Жэшээлхэдэ, Буряад ороной дасангууд Үнэн алдартын шажанай Пекиндэхи санаартадай ажал ябуулгада алта мүнгэ, адуу малаар үргэлжэ туһалдаг байгаа. Гадна, Сэлэнгэ, Хориин аймагуудаар ажаһууһан англиин библейскэ миссионернүүдэй ажабайдалда хамһалсадаг байһан. Лалын шажан мүргэлтэй татаар зондошье хани халуунаар хандадаг һэн. Ородой Географическа бүлгэмдэ, Түбэй үзэсхэлэн музейнүүдтэ, агууехэ

аяншалагшад: Н.М. Пржевальский, П.К. Козлов, Г.Ц. Цыбиков болон бусадай Ази түбиин экспедицинүүдтэ хэды ехэ туһа хүргөө гээшэб, Шэтын гимназиин тогтоходо, хоёр зуугаад мянган түхэриг оруулаа (тэрэ үедэ нэгэ үхэр арбаад түхэригтэ байгаа). Тэрээгээр бодобол, хэды ехэ зөөри болоноб. Дээдэ-Үдэ хотын больницын һуурида буянай мүнгэн ехэшэг ороһон байха. Арбан юһэдэхи зуунай үедэ олохон эмшэ ламанар оспо – хара нүрөө – тахалда нэрбүүлһэн шэмээшэг зониие эрхим һайнаар аргалһанайнгаа түлөө мүнгэн медальнуудаар шагнагдаһан юм.

Байгал шадарай нютагуудаар сүлэлгэдэ ябаһан декабристнууд, революционернүүд болон хаатаржангуудшье эдэ ламанар тухай халуун дулаанаар дурсадаг байһан...

М.Н. Хангаловай нэрэмжэтэ түүхын үзэсхэлэнэй гэрэл зурагууд

Г. Н. ОЧИРОВА,
Ц. А. ЖИМБИЕВ

<< гэдэргээ

гаршаг

саашаа >>