НЭГЭДЭХИ БҮЛЭГ
Анханһаа зүб шударгы ябаха удхые арбан дүрбэн һургаалта шүлэгүүдээр үзүүлхэмнай.
ЭХЭНЭР ҮНЭГЭН ХОЁР
Эртын урда сагта нэгэ нютагта эрэ нүхэрэйнгөө нэрэ солые доройлһон эхэнэр хормойдоо һалхи оруулжа, һальхай ябадал гаргадаг болоһон гэхэ. Тэрэ эхэнэр үбгэнһөө һэмээхэн холодожо, үелжэ хүхихэ гэһэн хүнтэеэ золгохоёо үдэшын боро хараанаар уһа мүрэнэй эрье зубшаба ха. Тиигэжэ ябаһаар уйтан зүргэ дээрэ дээрмэшэдтэ угтуулжа, үмдэһэн хубсаһанһаа, зүүһэн зүүдхэлһээ һалаба, нюсэгэн бэе үлэбэ. Яахын аргагүй ядаралда дайрагдаад, ямар аргаар гасаланһаа гараха мүрөө бэдэржэ, үлгэшэжэ байтараа уһанай эрье шадар ургаһан модоной узуурта набша намаагай унаад, обооржо хэбтэхые обёорбо. Шараа нюсэгэн бэеэ хатанхай шара набшаар халхалжа, хэсүү байдалһаа яажа мултархаяа шэбшэжэ һуутарнь, амандаа альганай зэргэ мяха зууһан үнэгэн хажуудань бии болобо. Эгээл энэ хирэндэ мүрэнэй нюрууе загаһанай салгидуулхада, үнэгэн мяхаяа орхёод, үшөө дам олзодо һанаатай уһа руу һүрэжэ оробо. Сээл ехэ гүн руу загаһан зуралзан арилшажа, урагшагүйдэһэн үнэгэнэй эгсэ эрье өөдэ абирһаар ябатарнь, альганай зэргэ мяхыень үлэн элеэ абаад, огторгой өөдэ дэгдэшэлэй.
Хара бууһан үнэгэнэй халаглан байхадань, мүнөөхи эхэнэр эгшэтэрээ энеэжэ:
— Абарга загаһа амталхам гээд, амандахи мяхаяа алдажа, алга хооһон үлэбэ гүш? — гэжэ үнэгые енгэлэн хэлэбэ.
Тиихэдэнь үнэгэн «Хайран нүхэрөө хайхарангүй, хажуу талын эрэтэй ханилхые һэдээд, хамаг хубсаһа, зүүдхэлээ хулгайша дээрмэшэдтэ буляалгаад, хуурай шара набшаар хуурмаг бэеэ далдалһан, һалихай бузар ябадалтай, һалхин хооһон толгойтой жэгшүүритэ эмэ шамайе жэрхэн хаража байнаб» гэһэн мэтэ харасаар урдаһаань гэтэн байба ха.
Элдэблэһэн шорон үгөөр бусадай алдуу эндүүе элдэблэн шобто хаража болохогүй гэһэн иимэ удхатай ушарта түүхэ энэ бэлэй.
Ринчен НОМТЫН
| << гэдэргээ | гаршаг | саашаа >> |