* * *
— гэһэн шүлэгөөр эрдэмтэй болоходоо нюур сахингүй ниигүүлэсхы сэдьхэлтэй ябаха ёһотойе хэлээ.
* * *
АРЬЯАТАНАЙ ХААН АРСАЛАН БОРОХОН ТУУЛАЙ ХОЁР
Урда сагта арьяатанай хаан Арсалан үдэр бүри өөрынгөө албатан нэгэ амитаниие эдижэ хооллодог һэн ха. Борохон жаахан туулайн эдюулхэ ээлжээнэй ерэхэдэ, Арсалан иигэжэ хэлэбэ:
— Ахир жаахан шинии шүдэнэймни шэгшэлүүршье болохогүй байбашье һаа, ээлжээнэйшни болоһон хадань лэ эдихэ болобо гээшэ аабзаб даа.
Тиихэдэнь Туулай:
— Ай, асари хүсэтэ хаамнай! Намайе зооголхотнай тэрэшье бэзэ. Харин эндэһээтнай холо бэшэхэнэ айхабтар ехэ хүсэтэй арьяатан бии болоод, амин голдотнай аюул тохёолдуулхаяа түхеэржэ байна, — гэбэ.
Омог зантай Арсалан уур сухалаа орьёлгон:
— Тэрэшни хаана байнаб, түргэн заажа үгэлши! — гэжэ шадал шандааһаяа зангидан һууба.
Туулай Арсаланиие дахуулжа, хуушан худагай хажууда асараад:
— Энээнэй оёорто тэрэ байна, би харахаяа һүрдэнэб, — гэбэ.
Арсаланай худаг руу шагаахадань, уһанай нюрууда өөрынь дүрэ толотожо харагдаба. Арсалан Туулайн хэлэгшэ арьяатан мүн бэеэрээ байна гэжэ ойлгоод, һүрөөтэй дошхон маяг үзүүлжэ, шүдөө ирзайлгаба, үдхэн дэлһэеэ үрзылгэбэ. Мүнөөхинь урдаһаань мүн лэ иигэжэ аашалба. Арсаланай дошхорхо тума тэрэнь мүхөөгөө үгтэхэ янзагүй адлил аашалалдаба. Одоо тиихэдэнь Арсалан тэнсэлгүйгөөр уурлажа, худаг руу байха шадалаа эршэдхэн һүрэбэ. Оборготоһон Арсалан худагай хүйтэн уһа залгижа, тэндээ үхэһэн гэхэ.
Тиимэ ушарһаа бэеын шадал эд хогшолтой жэшэжэ боломоор. Хорото һаналтанай ахир жаахан бэетэйшье һаань, баһажа огто болохогүй. Эрдэмдэ һуража, ухаатай мэргэн гэгдэбэшье һаа, хоротон дайсадаа танижа дараха аргатай бэлиг шудала гэһэн үльгэрэй удхань энэ гэһэн бэлэй.
Ринчен НОМТЫН
| << гэдэргээ | гаршаг | саашаа >> |