ИЛАЖА ТҮГЭС НҮГШЭҺЭН ЭХЭ БЭЛИГЭЙ
СААДА ХИЗААРТА ХҮРЭҺЭН ГОЛ ОРОШИБАЙ

Энэдхэгэй хэлээр: “Бхагавате ваджра парамита хридая”. Түбэдэй хэлээр: “Жомдандэй ма ширабжи паролду жинби нинбо”. Монголоор: “Илажа түгэс нүгшэһэн эхэ бэлигэй саада хизаарта хүрэһэн гол зүрхэн”.

Илажа түгэс нүгшэһэн Эхэ бэлигэй саада хизаарта хүрэһэндэ мүргэнэб! Иигэжэ минии соносоһон нэгэ сагта, Илажа түгэс нүгшэһэн бурхан Раджагриха балгасунай Хридракут уулада аяга тахимлигай ехэ хувараг ба бодисадын ехэ хуварагуудтай нэгэнтэ хамта һуун бэлэй. Тэрэ сагта Илажа түгэс нүгшэһэн бурхан гүн нарин гэгээн үзэгдэл гэгдэхэ номын зүйлын самадида тэгшэ оршобо. Баһа тэрэ сагта бодисада махасада Арьяа Бала бэлгэ бэлигэй саада хүрэһэн гүн нарин ябадалай шанарые үнэхөөр үзэжэ, тэдэ табан согсыешье, мүн шанараар хооһон гэжэ үнэхөөр үзэбэ. Тэндэһээ Бурханай хүшөөр амин габьяата Шарипутра бодисада махасада Арьяа Балада иигэжэ хэлэбэ: “Изагууртанай хүбүүн гү, али изагууртанай үхин хэн зарим бэлиг барамидай гүн нарин ябадалаар ябахые хүсэгшэд тэдэ ямар мэтэ һуралсахаб?”

Тиигэжэ хэлэхэдэ, бодисада махасада Арьяа Баала амин габьяата Шарипутрада иигэжэ хэлэбэ: “Шарипутра, изагууртанай хүбүүн гү, али изагууртанай үхин хэн зарим бэлиг барамидай гүн нарин ябадалаар ябахые хүсэгшэд, энэ мэтэ үнэхөөр үзэхэ болоно. Табан согсыешье мүн шанараар хооһон гэжэ үнэхөөр дахан үзэхэ болоно. Дүрсэ хооһон болоно. Хооһон шанар дүрсэ болоно. Дүрсэһөө хооһон шанар өөрэ бэшэ. Хооһонһоо дүрсэ өөрэ бэшэ. Түүншэлэн һэрихэ ба сэдьхэхэ ба үйлдэхэ ба үнэхөөр мэдэхэнүүд хооһон болоно. Шарипутра, тэрэ мэтээр ном бүхэн хооһон шанар болоно. Бэлгэ шанар үгы, түрэхэ үгы, түридхэ үгы, хирэ үгы, хирэһээ хагасаха үгы, буураха үгы, нэмэхэ үгы болоно. Шарипутра тэрэ мэтээр хооһон шанарта дүрсэ үгы, һэрихэ үгы, сэдьхэхэ үгы, үйлдэхэ үгы, үнэхөөр мэдэхэ үгы, нюдэн үгы, шэхэн үгы, хамар үгы, хэлэн үгы, бэе үгы, дуран үгы, дүрсэ үгы, дуун үгы, үнэр үгы, амтан үгы, хүртэхэ үгы, ном үгы болоно. Нюдэнэй изагуургүйһөө сэдьхэлэй изагуур үгы. Сэдьхэлэй үнэхөөр мэдэхын изагуур хүрэтэр үгы болоно. Мунхаг үгы, мунхаг барагдаһангүйһөө үтэлхэ, үхэхэ үгы. Үтэлхэ, үхэхэ барагдаха хүрэтэршье үгы болоно. Түүншэлэн зоболон ба хамагые түрүүлэгшэ ба түридхүүлэгшэ ба мүр ба бэлгэ бэлиг үгы, олохо үгы, олохо үгы, баһа үгы болоно. Шарипутра тэрэ мэтэ барагдахые бодисаданар олохогүйн тула, бэлиг барамидта шүтэжэ, сэдьхэлдэ түйдхэр үгы, айха үгы болоод, гажа бурууһаа машата нүгшөөд, ехэ нирваанай эсэстэнь хүрэхэ болоно. Гурбан сагта үнэхөөр оршогшо хамаг Бурханшье, энэ гүн нарин бэлиг барамидта шүтээд, дээрэгүй, үнэхөөр туулаһан боди хутагые элитэ түгэсхэжэ Бурхан болоно. Тэрээгээр үнэн гэжэ мэдэгдэхэ.

Бэлиг барамидай тарни, ехэ ухаанай тарни, дээрэгүй тарни, сасуу бэшэтэй сасуу тарни, хамаг зоболонгые машата амарлюулагша тарни, худал бэшэ үнэн гэжэ мэдээд, бэлиг барамидай тарни хэлэбэ: “Дадияата, Ум гате гате, пара гате, пара самгате бодхи суухаа”. Шарипутра, бодисада махасада тэрэ мэтэ гүн нарин бэлиг барамидта һураха болоно. Тэндэһээ Илажа түгэс нүгшэһэн бурхан тэрэ самадиһаа бодоод, бодисада махасада Арьяа Бала эрхэтые “һайн!” гэжэ зарлиг болоод, “һайн!, һайн!” Изагууртанай хүбүүн тэрэ түүншэлэн болоно. Ямар шинии хэлэһэн тэрэ мэтээр гүн нарин бэлиг барамидта ябуулха болоно. Түүншэлэн ерэһэн Бурхадшье дахан баясана”. Илажа түгэс нүгшэһэн тиигэжэ зарлиг болоходо, амин габьяата Шарипутра, бодисада махасада Арьяа Баала ба хамаг тэдэ түгэс нүхэд ба тэнгэри, хүн, асуури, гандхаритай юртэмсэдэхи баясан бишэрээд, Илажа түгэс нүгшэһэнэй зарлигые элитэ магтаба. Илажа түгэс нүгшэһэн эхэ бэлиг барамидай гол зүрхэн нэрэтэй ехэ хүлгэн судар түгэсэбэ.

Харюулгань Огторгойдо ябагшын эрхим дээдэ оронһоо, зүн бэлигэй хубилгаанай һомын агуу ехэ хүшөөр, бүтээхэдэ эхын хүбүүгээ үзэхэ мэтэ, гурбан ороной дакиниин ударидагшада мүргэнэб! “АГАСАМАРАЦЗА ША ДАРА САМАРАЯА ПАД”. Ламада мүргэнэб! Бурханда мүргэнэб! Номдо мүргэнэб!

Бурхан хуварагта мүргэнэб! Бэлигэй саада хүрэһэн ехэ Эхэдэ мүргэнэб! Тэдэнүүдтэ мүргэжэ шүтэһэнһөө, бидэнэй энэ арюун үгэ бүтэхэ болтугай! Ямар мэтэ хүхэ тэнгэриин эрхэтэ Хурмаста бэлигэй саада хүрэһэнэй гүн нарин удха сэдьхэлдээ харюулан бусаахын тула, түүншэлэн би баһа бэлигэй саада хүрэһэн ехэ Эхын гүн нарин удхые сэдьхэлдээ һанаад, үгын аман уншалгада үйлдэхые шүтэһэнһөө, хилэнсэтэй шулмас тэрэ мэтэ зохилдохогүй зүг бүгэдые харюулан бусаахын тула, түүншэлэн би баһа бэлигэй саада хүрэһэн ехэ Эхын гүн нарин удхые сэдьхэлдээ һанаад, үгын аман уншалгые үйлдэхые шүтээд, хилэнсэтэй шулмас тэрэ мэтэ зохилдохогүй зүг бүгэдые эрьюулэн бусааха болтугай! Үгы болохо болтугай! Амарлиха болтугай! Һайтар амарлиха болтугай! Зохилдохогүй зүг бүгэдэ амарлижа шантим гуру, еэ суухаа! Наян дүрбэн мянган тодхорой изагуур амарлижа ба зохилдохогүй хорлохын шалтагаан нүхэсэлһөө хагасажа, зохилдохо болоод, хотоло түгэсэһэн суглаан болохо, тэрэ үлзыгөөршье энэ орондо һайн амгалан болтугай! Гурбан зуун жаран адын изагуур амарлижа ба зохилдохогүй хорлохын шалтагаан нүхэсэлһөө хагасажа зохилдохо болоод, хотоло түгэсэһэн суглаан болохо, тэрэ үлзыгөөршье энэ орондо һайн амгалан болтугай! Дүрбэн зуун үбшэнэй изагуур амарлижа ба зохилдохогүй хорлохын шалтагаан нүхэсэлһөө хагасажа, зохилдохо болоод, хотоло түгэсэһэн суглаан болохо, тэрэ үлзыгөөршье энэ орондо һайн амгалан болтугай! Энэ буянаар хамаг түрэлхитэн бэлгэ бэлигэй суглаанай буян хэшэгые хуряагаад, бэлгэ бэлигэй буян хэшэгһээ гараһан хоёр дээдэ бэе олохо болтугай! Би тэрэ мэтэнүүдэй номтой зохилдохо удха ямар мэтэ һанаан сэдьхэлшэлэн бүтэхэ ба үбшэн, ада, тодхор ба забһар таһалхын суглаан шухала амарлихые адислан соёрхо! Энэ орондо адисай сог ушарал эбдэрхэгүй болоод, дотоодо сэдьхэлэй шэрүүлэн хэрзэгылхэ барилдалга амарлиха ба шажанай маша арюун гурбан һургаалай үүргэ бариһан бурхан хуварагуудай суглаан дүүрэһэнэй үлзы хутаг оршохо болтугай!

Ивалгын Буддын шажанай Дамба Даржа Заяевай нэрэмжэтэ “Даши Чойнхорлин” Ехэ һургуулиин монгол бэшэгэй багша Лобсан Чойнзин (Сотников И.В.) 17 жаранай модон тахяа жэлын зунай эсэс харагшан хонин һарын 30-ай үдэртэ түбэдһөө монгол бэшэг ба кириллдэ оршулба. Буян болтугай!

Шэнэхээнэй дасанда. Гэрэл зураг: Наталья Уланова