ДҮРБЭН ҮНЭН, НАЙМАН ЗАМ

Варанаси. Бурхан багшын түрүүшынхиеэ ном табиһан газарта

Будда бурханай гол сурталынь дүрбэн үнэн болоно.

1. Хүн амитадай амидаралай зоболон.

2. Энэ зоболонгынь хуу шалтагаантай.

3. Тэрэ зоболониие зайлуулжа болохо.

4. Зоболонгые гүйсэд гаталжа болохо зам бии.

Будда бурхан бэеэ үлэмжэ ехээр харшалхые һайшаахагүй байһан тула абаралгын найман замые заажа үгэһэн гэхэ.

1. «Үнэн зүб шүтэлгэ» гээшэ зоболон тухай хэлэгдэһэн дүрбэн нангин үгые хүсэд мэдэлгэ: зоболон тухай, тэрэнэй бии болоһон шалтагаан тухай, тэрэниие үгы хэлгэ тухай, тэрэниие үгы хэхэ аргын зам тухай юм.

2. «Үнэн зүб шиидхэбэри» гээшэ эдэ нангин үгэнүүдтэ этигэжэ, хойто наһанай гэрэлтэ һайхан ерээдүйн түлөө бүхы зоболонгуудые дабалга тухай юм.

3. «Үнэн зүб үгэ» гээшэ худал үгэ хэлэнгүй, хүниие хардангүй, гэдэргэ үгэ хэлэнгүй, хорото үгэ хэлэнгүй, хооһоор “хэлээ бүлюудэнгүй” ябалга юм.

4. «Үнэн зүб хэрэг» гээшэ амиды юумэнэй гол таһалангүй, үри үһөө нэхэнгүй, юумэ хулуунгүй, хомхой хобдогоор юумэ булимтарангүй ябалга юм.

5. «Үнэн зүб ажамидарал» гээшэ мэхэ гохо гаргангүй, үнэн аргаар амидархын олзо зөөри ололго юм.

6. «Үнэн зүб эрмэлзэлгэ» гээшэ нүгэлтэй, хэрэггүй ябадалые хододоо дабажа, нүгэл хэнгүй ябалга юм.

7. «Үнэн зүб дурдалга» гээшэ бэеэ абарха харгы замда ойлгожо абаһан бүхы үнэн зүб юумэеэ дурдажа ябалга юм. Тиихэ зуураа, дурдалга гээшэ энэ түбиин элдэб юумэнүүдтэ ганса һанаа сэдьхэлээ табиха бэшэ, харин энэ дэлхэйн зоболонто байдалһаа холодолгые бүри бата болгохо ёһотой гэһэн юм.

8. «Үнэн зүб гүнзэгы бодолдо абтаха» гээшэ дэлхэйн али бүхы байдалһаа холодожо, өөрынгөө сэдьхэлые нам даража, баяр баясхалан, уй гашуудал гээшые мэдэрхэеэ болилго, нирваандашье ерэжэ ябааб гэжэ баясахаа болилго юм.

Б. Баиновай, В. Урбазаевай гэрэл зурагууд