НАРАТА ЮРТЭМСЫН 15 ГАРАГ


Галактика

Нарата юртэмсэдэмнай хамта 15 гараг бии юм гэжэ урданай мэргэшүүл хэлэдэг һэн ха. Наран, Һагба, Солбон, Газар, Һара, Мягмар, Фаэтон, Пүрбэ, Бимба, Ураан, Нептун, Плутон, Гаршелиин гараг. Бимба Ураан хоёрой дундуур нэгэ жэжэ гараг Нарые 33 жэл соо тойродог. Тэрэнэй эрьесын зам Бимбын тойролдо хүндэлэн шахуу. Баһа нэгэ гараг үшөө олдоогүй. Зүүн зүгэйхид астероидые хоёр гараг гэжэ тоолодог. Тиигээ һаа, хамта арбан табан болоно.

Одо мүшэд, Наран, Һара гарагууд Газарые тойроод ябадаг мэтээр зурхай тайлбарилхада алдуу багатай, бэлэн болоод үгэдэг байһан. Тиимэ туладань огторгойн олон агшан (бэе) Газарые тойроод ябадаг юм гэжэ зарим зурхайшад тоолодог.


Наран
Галилей, Коперник, Скиапарелли гэхэ мэтэ сэсэн мэргэшүүлэй байгаагүй һаань, мүнөөшье хүрэтэр шахуу Европын зурхайшад иимээр тоолодог байха һэн гэжэ һанахаар.

Шарын шажанай ёһоор, бүхы одо мүшэд, Наран, Һара, бэшэ гарагууд Алтан Гадаһые тойроод ябана гэжэ тоологдодог. Алтан Гадаһые Сүмбэр уулын орой гээшэ гэдэг. Эгээл энэ ушарһаа “Хүүгэн хутагтын зальбарал” гэжэ магтаалда “Алтан гадасал агуулаяа ангалажуу мордоё” гэһэн үгэнүүд байдаг. Сүмбэр уулын үндэрынь ная мянган бээр (нэгэ бээр 7,5 модо), Сүмбэр уулын боори тойроод дүрбэн ехэ түби: Шойнжон, Тэбхэр, Түхэреэн (Магуу Дагута), Альман (Хахад түхэреэн) найман бага түби ба олон олтирогууд оршодог юм ха.


Манай газар

Нэгэ сэлмэг һүни унтангүй, тэнгэри адаглаа һаа, Долоон Үбгэд, Гурбан Һогоон (Орион), Зургаа Мүшэн (Плеяды) ба бүхы одод болон гарагуудай Пүрбэ, Мягмар, Бимба, Һара, Алтан Гадаһые тойрохонь харагдаха.

Хэды иимээр юрын нюдэндэ үзэгдэбэшье, урданай архадайн (дээдэ шатада хүрэһэн лама, йог) элшэ хүсэн ушаргүй ехэ болоод, Нарата юртэмсэ хэды шэнээн, ямар юумэн гээшэб гэжэ шэнжээд, хүн зондо замбуулинай бодото байдал тухай хөөрэдэг һэн ха. Баһа айхабтар хурса нюдэтэй зон байһан. Мүнөөнэй ехэ дурамай арай обёордог юумэ таталюургүй хаража шадаха содон хүн баһал байһан. Мүнөө сагта тон хурса нюдэтэй зон – Африкын бушменүүд аяар холын одо мүшэдэй гарагуудые хараад, тэды эды байна гэхэдэнь, тэрэниие шалгахада, зүб байдаг.


Һара
Агын голһоо доошоо Шара хүнды гэжэ газарта нэгэ хамниган тиимэ хурса нюдэтэй гэлсэгшэ һэн. Тэрэ хүн таба модоной газарһаа шоргоолзоной хүдэлхые адаглаад, ябаһан мүрыень тон зүб хэлэдэг байһан гэдэг. Ондоо юртэмсын буса түрэлтэд ерээд, Сансарын хүрдын (замбуулинай) байгуулалта тухай урданай зондо хэлэдэг байһан гэжэ зарим эрдэмтэд тайлбарилдаг.

Хүн түрэлтэн үбдэдэггүй, архи уудаггүй, тамхи татадаггүй байбал, һонор хурса байха, архад болохо хүнүүд олдохо, бэлигүү нюдэтэд элбэг, ниидэжэ шадаха зон олон байха байжа болоо. Тиихэдээ ондоо одо мүшэд хүрэтэр ошоод ерэхэ онгосо дархалаад, арбан хоёр жэл соо Сансарын хүрдэ тойроод, бусаха аргатай болохо аалам.

“ЯРУУНА” һонин, 1991 оной 8 һарын 29

<< гэдэргээ гаршагсаашаа >>