МОРИНОЙ НАҺАНҺАА ДУЛДЫДАҺАН НЭРЭНҮҮД

Буряад зоной хэдэн мянгаад жэл соо тэжээжэ байһан табан хушуун адуу мал нэгэ жэл нэмэхэ бүреэ шэнэ нэрэ абадаг байгаа. Тиихэдээ гурбан наһанһаа эхилжэ, эрэ, эмэ малнууд ондо ондоо нэрэтэй болодог һэн. Жэшээнь, мори абаад, хаража үзэел даа. Адуунай нарай түлые унаган гэдэг. Хоёрдохи намартаа дааган болоно. Гурбадахи намартаа эрэнь үреэ, эмэнь шүдэлэн гэгдэнэ. Дүрбэдэхи жэлдээ эрэнь һоёолон, эмэнь хизаалан гэжэ нэрлэгдэнэ. Үшөө нэгэ жэлэй үнгэрхэдэ, эмэнь гүүн, эрэнь азарга гэгдэнэ. Харин наһаяа хүсэһэн, заһагдаһан, һургагдаһан адууһан морин гэжэ нэрэ абана.

Намарай наран доогуур эрьебэ,
Набша сэсэгүүд хагдаржа эхилбэ,
Хадын горход хайнагтан урдаба,
Халюун шара хагдан хиидэбэ.
Сарьяма сагаан саһан оробо,
Сабдарма хүйтэн жабар бууба,
Унаган бэень ондоо боложо,
Утаһан бужагар дэлһэн ургаба,
Ута хүлтэ унаган бэшэ,
Оодон һүүлтэ дааган болобо.
Хоёр намарые ходорон гараба,
Хоёр үбэлые дабан гараба.
Гол горход горхирон урдаба,
Гургалдай шубууд жэргэн наадаба.
Адуун һүрэг хүллэжэ эхилбэ,
Арадай хүбүүд дэллэжэ оробо.
Ардаг дааган һүүлээ тайруулба,
Атар дошхон гунан болобо.
Дүрбэн наһаяа дүүрэн хүсэбэл,
Эмэ адуун хизаалан болоно,
Эрэ адуун үреэ болоно.
Үреэмнай заһуулжа, морин болоод,
Үндэрые дабана, үргэниие харайна.
Үреэмнай жагсажа, азарга болоод,
Үүлтэрые үдхэнэ, үетые тэнжээнэ.
Хизааламнай хиргуулжа, гүүн болоод,
Унагадые угсарна, даагадые дахуулна.
Татаагүй табан наһа наһална,
Тарган томо бэеэ харуулна,
Эмэнь шүдэлэн боложо шүдэлнэ,
Эрэнь һоёолон боложо һоёолно.
Алтан шаргал азаргын хүбүүд –
Алдар суута агта морид,
Һамбай ехэтэ һайхан азарга,
Гүзээ ехэтэ гүүн эхэ
Адуун һүрэгэй аха түрүү гэгдэнэд.


Х. Намсараев, Д. Бальжинимаев


<< гэдэргээ гаршагсаашаа >>