АМИТАД ТУХАЙ

Манай республика элдэб зэрлиг амитадаар элбэг баян газарнуудай нэгэн болоно. Ан гүрөөл, шубуу шонхор тухай хэлэбэл, 50 жэлэй саана мяхаша арьяатад, хүдөө ба ой тайгын ан гүрөөл, уһанай ба хүдөөгэй шубуудай тон олон байһыень бүгэдөөрэн мэдэнэбди. Жэшээлхэдэ, зуун жэлэй урда, дундуур һайн ангуушан нэгэ намарай туршада 300 хэрмэ, 12 булга, 1 зээгэ, 3 шэлүүһэ баридаг байһанаа, 40 жэлэй урда 200 хэрмэ, 1 булга, 1 шэлүүһэ баридаг болоһон, харин мүнөө 30 хэрмэ, 12 булга баридаг жэшээтэй байна.

Дэлхэй дээрэхи амитад хүнэй ажаһуудалда туһатай байдаг. Жэшээлхэдэ, олохон шубууд хорото шумуул, таршаа, хорхой болон сохо гэһэншүү арад зондо хэрэггүй юумэнүүдые мэрэдэг, хибэдэг амитадые үсөөлдэг.

Манай эндэ амидардаг гол ан гүрөөлнүүд, шубуу шонхорнууд гэбэл:

Ойн ангууд

Буга, боро тураг	— изюбрь, олень
Боро гүрөөһэн	— косуля
Бодон гахай	— дикий кабан
Жэрхи	— бурундук
Олбо	— летяга, летучая белка
Хандагай, хара тураг	— лось
Хүдэри	— кабарга
Хэрмэн	— белка
Шандаган	— заяц
Янгар ямаан	— сибирский горный козел

Тарбаган

Боро гүрөөһэн

Талын ангууд

Алаг дааган	— тушканчик, земляной заяц
Охотоноон	— пищуха (сеноставка)
Тарбаган	— тарбаган
Үрхэ, зумбараа	— суслик

Баабгай

Шэлүүһэн

Мяхашад, арьяатад

Булган	— соболь
Бүдүүн хүзүүн	— сибирский белый хорь
Заряа	— ёж
Зээгэн, онгон, зантахи	— росомаха
Доргон	— барсук
Мануул (зэрлиг миисгай)	— манул, дикая кошка
Сагаан үен	— горностай
Үнэгэн, араата	— лисица
Үен, һолонго	— колонок
Харха, үхэр хулгана	— крыса
Хара гүрөөһэн, бартахи, баабгай	— медведь
Шоно, хээрын нохой	— волк
Шэлүүһэн	— рысь

Уһанай харха

Булган

Уһанай ангууд

Уһанай харха	— ондатра
Халюун	— выдра
Хаб загаһан	— нерпа

Галдан ЛЁНХОБОЕВ