БУРЯАД-МОНГОЛ АРАДАЙ СОЛО

А-ээ!

Хүхэ мүнхэ тэнгэри доро

Хүрьһэтэ алтан дэлхэй дээрэ

Бархан, Саяан уулануудайнгаа хаяа хадхажа,

Байгал ехэ далайнгаа эрье тойрожо,

Буурал холын сагуудай

Бүрэнхы харанхы маные һэтэлэн гаража,

Бүгэдэ олон отог иргэн угуудаа эблүүлжэ,

Буряад-монгол арад бүрилдөө юм гэнэ,

Мүндэлөө юм гэнэ.

Табан хушуун малаа

Талаар дүүрэн бэлшээжэ,

Эшэгы сагаан гэрэйнгээ

Эзэн богдо налайжа,

Юһэн янзын сагаан эдеэгээ буйлуулан,

Юртэмсэ дэлхэйдээ дээжэлэн, сасалан,

Алтан тоонодоо наранай туяа наадуулжа,

Мүнгэн сэргэдээ морин эрдэнии заадуулжа,

Эртэ холоһоо дамжаһан

Элинсэгүүдэйнгээ заншал сахиһаар,

Байгаали, орон нютагаа

Бурхан шүтээндэл тахиһаар,

Уужам сэдьхэлһээ мүндэлһэн

Уртын дуунай аялгатай

Үнгэрһэн түүхэеэ тобшолһон

Үльгэр туужа, домогтой

Буряад яһатан ябаа гэнэл даа,

Монгол туургатанай нэгэн юумэл даа.


Үндэр ехэ хада уулануудые дабажа,

Үргэн ехэ уһа мүрэнүүдые гаталжа,

Булган захата Буряад дайдынгаа

Булан бүхэнһээ бууһан айлшадтаа

Алда сагаан хадагаа барижа,

Амаршалнабди, мэндээ!


Дүрбэн ехэ буряадай яһанда

Дүлэтэмэ мэндэ!

Хун шубуун гарбалтай

Хуһан модон сэргэтэй Хори угнай.

Эрьеын габа эхитэй

Эреэн гутаар эсэгэтэй Эхирэд.

Бухын малтаариһаа олдоһон

Хүхэ буха эсэгэтэй Булагад.

Сагаан шубуун гарбалтай

Сагдуул модон сэргэтэй Хонгоодор.


Хори хүн ходорхой

Хооһон хүнэг мухарюухай.


Эхир хүбүүн Эхирэд,

Бухал гүзээтэй Булагад.

Хори юһэн Хонгоодор.


Угайнгаа түүхэ монголоор бэшэгшэ

Уран зохёолой эхи табигша,

Үндэһэн соёлоо үргэн ерэгшэ

Хори угаа домоглон дурсаял.


Абай Гэсэрэйнгээ юһэн һалаае

Аманһаа унагаангүй дамжуулан асарагша,

Асари баялигаа сэдьхэлдээ сахигша

Булагад зоноо магтан түүрээел.


Эдэбхи үүсхэлшэ, урагшаа дабхигша

Эрхим хүбүүд, басагадаар суурхагша

Эхэ нютагайнгаа һүлдыень үргэгшэ

Эхирэд яһаяа һайханаар үреэел.


Урдын сагһаа алташа, мүнгэшэ

Уула хүбшөөрөө ангууша, булгаша

Уран дүшөөрөө арадаа гоёогшо

Хонгоодорнуудайнгаа солыень дуудаял.


Дүрбэн яһанда ороогүй отогуудай байһые

Домог түүхээр шэнжэлэн харанабди.

Ойрад, монгол, Дунда Азиһаашье

Орожо ниилээ юм олон шалтагаанаар.

Сэлэнгын эрьеэр, Хяагта, Зэдээр

Сартуул, сонгоолой соло зэдэлээл.

Хадата Аха, Ононой эрьеэр

Хамнигад, һоёдой онсолиг түүхэ эхилээл.

Шошоолог, ашабагад, абаганар, хүрдүүт, арбангууд,

Зуунгар, хойтол, мунханууд, ехэнүүд,

Сэгээн, ихинаад, зуунги, бухэд, нарад,

Боронууд, шаранууд, хүхэнүүд, харанууд,

Унгууд, сальжууд, тэртэ

Атаган, хатаган, үзөөн,

Замоод, заятай, бээбэрхэн,

Урад, хасад, донгод, архад, нохой, һэнхэлэй,

Хүхэй, хурамша, уляаба,

Табангууд, джалаир, шандаар, базархан, дархан, манхи,

Тугшан, хэрбэд, һүнид, хиргис, маалиха, хангин.

Олон янзын сэсэгүүдэй һалбарха бүри

Үргэн тала һайханаар харагданал.

Олон угуудай ниилэхэ бүри

Оюун бэлигынь арадаймнай хурсаданал.

Бүмбэрсэг дэлхэйдээ өөрын һууритай

Бүгэдэндэ танюулха нэрэ солотой

Буряадхан-монгол араднай

Үеын үедэ, хэтын хэтэдэ


Цырен-Ханда ДАРИБАЗАРОВА


<< гэдэргээ гаршагсаашаа >>