БУРЯАД ОРОНОЙ УЛАРИЛ ТУХАЙ

Нютагай сагай уларил хуурай газарай (эрид-континентальна) гэжэ тоологдодог. Ази түбиин дундахи уула, тала газарта хүйтэн үбэл, халуун зун болодог. Хуурай агаартай хадаа үбэлэй хүйтэниие бараг тэсэхээр байдаг. Зунай халуун – үдэрэй тэнгээр шанга болодог, гэбэшье үдэшэ үглөөндөө hэрюун, зохид байдаг. Намарынь, Байгал далайн уhанай хүрэтэр, ута, энэ үедэ Буряад орондо агаарай температура ороной европодохи нютагуудhаа дээшэ байхаяа hанадаг. Сибириин хабар март hарын hүүл багаар мэдэгдэдэг, апрелиин hүүл багаар түрүүшын ногоон бултайдаг.

Манай республикын газарай нэлэнхы ехэ хадань бороо хурын, саһанай оролгодо хубилалтанууд эндэ тэндэ бага-сага үзэгдэдэг. Үнинэй шэнжэлгэнүүдэй үндэһөөр, Байгал шадарай ба хада уулануудай забһарай аймагуудта, гурба-дүрбэн жэлэй туршада хура бороотой, ган жэлнүүд һэлгэлдэжэ байдаг янзатай, гэхэ зуура хаа-яа туйлай ехэ ганшье болодог. Заримдаа һая наашын үзэгдөөгүй һайн уларил тудаад, һүни бүри бороон орожо, үдэр бүри халуун наран шаража, туйлай баян ургаса гарадаг байгаа. Иимэ ушар хори-гушан жэлэй туршада үсөөн үзэгдэдэг гэхэ юм. Хэдэн мянган жэлэй саана манай нютагууд мүнөөнэй халуун оронуудайхида адлирхуу уларилтай, элбэг баян ургасатай байһан гэлсэдэг.

С. Конечныхын, Б. Баиновай гэрэл зурагууд

Николай ШАБАЕВ