Улари һара (Хүг). Октябрь

Монгол литээр НОХОЙ һара. Буряадууд УЛАРИ ҺАРА гээд нэрлэдэг. Намарай дунда һара. Энэ һарада набшаһата модод алтан шара субануудаа тайлажа захалдаг. Һүниндө хүйтэн шангарна, гол горходто, уһа мүрэндэ зайр эхилжэ, һүүдэр талын газарай нюруу хүрэжэ эхилдэг. Намарай ольбон хиидэһэн набшаар, хура бороогоор, саһааршье шэдэлхэ. Илангаяа мори тэргээр гү, али эмээл морёор үглөөнэй һонорто гүйлгэхэдэ, туруунуудай түбэрөөн аалин байдал таһалдуулан соностодог. Арад зоной хэлсэдэг иимэ нэгэ ажаглалта бии: ургаса ногоон, ургаһан модон оройһоо эхилжэ, дээрэһээ хагдарбал, шэмэеэ газартаа шэнгээдэг, бэлшээриин адуу малда туһатай байха. Намартаа ехэ бороожобол, үбэлдөө саһан багаар ородог, хии бараан эртээр эхилбэл, дулаабтар сэлмэг үдэрнүүд удаан үргэлжэлхэ. Ногоон хэнзэлжэ эхилбэл, дулаан, ута, эдинсэ һайнтай намар болодог. Октябриин 14-дэ ород литээр Покров үдэр. Энэ хадаа газарай, уһа мүрэнэй хүрэжэ эхилэлгэ болоно. Энэ һарамнай эмдэ ородог гэшүүгэнэ, бадаанай үндэһэ, алирһа, шасаргана, долоогоно, нохойн хоншоор болон бусадые заабаряарнь суглуулжа тушааха үе. Саһанай үгы һаа, мал бэлшээридэ таргалдаг, тиигэжэ үбэлэй хаһада тэжээл ехээр алмагдадаг байна.

Даша-Нима Дондупов