Тура һара (Үүри). Декабрь

Монгол литээр ХУЛГАНА һара. Буряадууд ТУРА ҺАРА гээд нэрлэдэг. Энэмнэй үбэлэй эхин һара. Заримдаа дулаан байбашье, һарын һүүл багаар һалхи шуурган шангардаг. Декабриин 22-то эгээл богони үдэр, эгээл ута һүни болодог юм. Нэгэ хэдэн үдэрэй туршада иимэ байдал үргэлжэлөөд, саашадаа наран нажар тээшээ, үбэл хүйтэн тээшээ дабшадаг. Һүүлэй жэлнүүдтэ декабрь һара дулаан байгаа, иимэ уларилда адууһа малнуудта муу бэшэ. Игаабарида малаа бэлшээжэ, үбэлэйшье үедэ үбһэ тэжээлээ алмаха арга байдаг.

Энэ хаһада багашуул, һургуулиин үхибүүд тон баяртайгаар Шэнэ жэлэй угталгада бэлдэдэг. Мүнхэ ногоон үнгэтэй хангал хасуури-ёлкоёо багашуул тойрожо, ерэхэ жэлдэ үшөөшье һайнаар һуража, Эхэ орондоо хэрэгтэй хүнүүд болохоёо оролдодог юм. Манай дайдаар декабрь һарын һүүлшын минутанууд һүниин тэнгээр үнгэржэ, Шэнэ жэлэй түрүүшын алхамууд эхилдэг. Шэнэ жэлдэ шэнэ хүсэл зоригтойгоор орожо, шэнэ һайхан хүсэлөө алдангүйгөөр, сэлмэг үндэр тэнгэри доро туйлаһанаа бэхижүүлжэ ябаха ёһотойбди.

Даша-Нима Дондупов