МИЛААН


"Ая зохид үзэгдэл" Баяр Гармаевай зураг

Хүршэ хүбөөгөө, дүтынгөө түрэлхидые суглуулжа, үхибүүтэй болоһоной баярта хэһэн сайлалгые милаан гэжэ нэрлэнэ.

Милаанда ерэһэн хүнүүд угаа дамжуулха хүдэр хүбүүтэй гү, али нэрээ нэрлүүлхэ басагатай болоһон ушараарнь гэрэй эзэдые амаршална. Үхибүүдыень түргэн ехэ болог, бэрхэ эзэн болог гэхэшэлэн һайн һайхан үреэлээ хэлээд, үхибүүндэнь багахан бэлэг баридаг, һүн сэржэм (тогооной архи) үргэдэг байгаа. Хурьга, эшэгэ, унага, тугалшье бэлэглэхэ ушар байһан.

Зоной дунда үхибүүнэйнгээ хүн нэрэтэй болоһондо баярлаһан гэрэй эзэн милаанайнгаа дүүрэхэ дээрэ айлшадта харюу бэлэг баридаг байгаа бэзэ. Зүгөөр хэды үедэ милаан хэдэг байгааб гэһэн асуудал арсалдаатай.

Урдань һамгадай “хүл хүдэлгэхэ” (дутуу түрэлгэ), үхибүүдэй гээгдэхэ (үхэхэ) ушарнууд олон байгаа. Ушар тиимэһээ олон зоной хүлһөө һэргылжэ, үхибүүндээ үбшэ халдахаахагүйн тула тоонто нюуһанайнгаа удаа түрэһэн эхэнэрэй байһан гэртэ сээр табидаг байгаа. Тэрэ сээрынь нэгэ жэл үргэлжэлдэг һэн.

Жэл соо багань хүдэр, томо болоо бэзэ. Одоол тиихэдэ сээрынь абаад, үхибүүнэйнгээ үһыень түрүүшынхиеэ хайшалжа хадагалаад байхадаа, зониие суглуулжа, милаан хэдэг байгаа гэбэл, зүбтэй ха.


Тимофей НИМБУЕВ


<< гэдэргээ гаршаг саашаа >>