ЗОХЁОХЫ СЕКЦИ

Захааминай аймагай Үлэгшэнэй
дунда һургуулиин 10-дахи классай һурагша
Чимита Шагдуржапова

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үдэрнүүд улам холодожол байна. Дайн байлдаанай дүлэн дүрбэн жэлэй туршада соробхилоо. Хара һанаатай, хаба ехэ дайсадтай бүхы Советскэ Союз тэмсэлдэ хабаадаа һэн. Манай Үлэгшэн нютагһаа дайнда мордоһон гурбан зуу гаран хүбүүдһээ оройдоол хахадынь амар мэндэ бусажа ерээ. Мүнөө Агуу Илалтын 65 жэлэй ойн баярые тэмдэглэхэеэ байнабди. Гашуудалта дайнай гал дүлэн соогуур ябажа, дайсанаа даралсажа, арад зондоо сүлөө асаралсаһан хүбүүдые хүн бүхэн зосоогоо һанаад ябаха. Л. Тапхаевай «Ёохор» гэһэн зохёол уншаад байхадам, минии нюдэндэм бүрхэг хара тэнгэри, үхибүүд басагадай уйлалдаан, зүрхэгүй муу һанаатай дайсад, шамбай совет залуу хүбүүд харагдана.
Энэ дэлхэй дээрэ хүн бүхэнэй хуби заяан өөр өөрынхеэрээ тохёогдодог байна. Минии таабай, Доржо Шултумович, 1922 ондо Үлэгшэн нютагта түрэһэн намтартай. Зунай хоншуу һайхан сэсэг набшын анхилаанай эхилжэ байхада, тэрэ холын дайнай үедэ минии таабай арбан юһэн наһатай байгаа. Дайнай дүлэн хохидолые гаталжа, Эхэ оронойнгоо, арад зонойнгоо түлөө тэмсэлдэ хабаадаа. Минии таабай дайнда ябахадаа, ехэ мэдээжэ снайпер ябаһан байна.
Гадна таабаймни ород болон япон дайнуудта хабаадажа, Георгиевско хэрээһээр ба олон медальнуудаар шагнагдаа һэн. Түрэл нютагтаа бусажа ерээд, Монтоон, Дамби, Ринчин, Жаргал, Зоригто, Жамсаран гэһэн зургаан хүбүүдээ эрдэм номдо һургажа, гарынь ганзагада, хүлынь дүрөөдэ хүргөө. Олон аша зээнэртэй боложо, 1999 ондо бурханай орон руу ошоо һэн. Би хадаа Захааминай аймагай Үлэгшэн нютагай Хашин угай Үндэртэнэй уг гарбалһаа тараһан Шагдуржапов Жаргалай одхон басаган Чимита болоноб. Абамни ходо таабай тухаймни намда хөрэдэг. Минии Доржо таабай сэсэн, ухаатай, хүндэ туһатай, хүндэтэй байһан юм.
Тиимэһээ би таабайдаа эрэлхэг зоригтой байһанайнь түлөө доро дохёод, дайн дажар бэшэ бү болог лэ гэжэ үреэхэ байнаб!


гаршаг