ОЛИМПИАДАДА ХАБААДАГШАДАЙ АЖАЛНУУДЫЕ
СЭГНЭХЭ ЭРИЛТЭНҮҮД
 
Ажаглалта
1. Һайн, муу сэгнэлтэдэ ажалай объём нүлөөлнэгүй.
2. Зүб бэшэлгэ (грамотность) сэгнэгдэнэгүй, харин хараада абтана.
3. Ажал прозоор бэшэгдэнэ.
I шата – 50 балл
1-дэхи даабари:
1)Уран зохёолые геройн нэрээр тодорхойлогты. – 12 балл (Даабари бүхэн – 4 балл);
 
2-дохи даабари:
1) уран зохёолой текст мэдэсэ. Доро үгтэһэн цитатанууд соо уран зохёолой персонаж тухай хэлэгдэнэ. Геройн нэрэ элирүүлэгты – 12 балл (Даабари бүхэн – 4 балл)
2) уран зохёолой түүхээр болон теорёор асуудалнуудта харюу – 24 балл
(1 даабари – 4 балл).

3-дахи даабари: уран зохёолой жанр тодорхойлолго – 2 балл.
 
II шата – 50 балл
 
1-дэхи даабари: уран шүлэгэй текст шүүмжэлэлгэ – 20 балл.
1. Шүлэглэмэл зохёолой анализ хэхэ шадабари: шүлэгэй образно ряд, фонетическэ онсо шэнжэ болон бусад.
2. Поэдэй шүлэгые уран һайханайнь талаһаа анализлаха шадабари.
3. Уянгата шүлэгэй гол бодол онсо һониноор тайлбарилга.
 
2-дохи даабари: уран зохёолой эпизод шүүмжэлэлгэ – 30 балл
1.       Уран зохёолой эпизод гүнзэгыгөөр ойлгоһон байлга (образ элирүүлхэ шадабари, дүршэл; темэ, жанр, герой, композици, стиль, уран һайханай идей, авторай хараса (позици); зохёол соо лирическэ түүрээлгэ шүүмжэлхэ шадабари болон бусад.
Литературна теориин болон уран зохёолой түүхын мэдээнүүдые мэдэсэ. Тэдэнээ жэшээ дээрэ жэншэдгүй хэрэглэлгэ. Фактическа материал һайнаар мэдээд, тэдэнээ жэшээ дээрэ хэрэглэлгэ.
2.       Уран зохёолой текст өөрсэ янзаар шэнжэлжэ, тайлбарилга.
Олимпиадада хабаадагшын ажалай стиль: композициин талаһаа тааруу байлга; логико баримталалга, найруулгын хэлэлгын зүб бэшэлгэ.
Харюунууд зүб, дүүрэн байлга.
 
10 класс. Творческо секциин сэгнэлтэнүүд: 100 балл.
 
1. Доро үгтэһэн шүлэгые анхаралтайгаар уншаад, «Сагаалган – буряад арадаймни нангин һайндэр» гэһэн темэдэ зорюулан найруулга бэшэгты. — 30 балл;
2. Жэлнүүдые нэрлүүлжэ, һубариһан амитад тухай багахан һонин шүлэгүүдые зохёогты. (Хулгана, үхэр, бар, туулай, луу, могой, морин, хонин, бэшэн, тахяа, нохой, гахай). — 20 балл;
3. Сагаалганда зорюулһан үреэлнүүдые зохёогты (аба эжыдээ, аха дүүнэртээ, анда нүхэдтөө, багшанартаа г. м.).- 20 балл;
4. «Түрэл Буряад тоонтомни», «Буряад нютагайм шарай», «Буряадай угалзанууд», «Буряад оромни» гэһэн темэнүүдһээ шэлэн, али үгы һаа өөрынгөө дурадхаһан темээр найруулга бэшэгты. — 30 балл
 
11 класс. Зохёохы секциин сэгнэлтэнүүд: 100 балл
 
1. Эндэ үгтэһэн шүлэг анхаралтайгаар уншаад, нютагайнгаа гү, али мэдээжэ Буряад оронойнгоо бүхэ барилдаашан (барилдаашад) тухай багахан эссе бэшэгты. — 20 балл;
2. Энэ шүлэг анхаралтайгаар уншаад, «Сурхарбаан – буряад арадай һайндэр» гэһэн темээр найруулга бэшэгты. — 30 балл;
3.Нютагтатнай үнгэргэгдэдэг Сурхарбаан тухай шүлэг зохёогты. (һур харбаан, барилдаан, мори урилдаан, барилдаашад болон бусад тухай, үгышье һаа темэеэ өөрөө шэлэгты). — 20 балл;
4. «Буряад арадаймни хүгжэлтэ», «Буряадайм баян түүхэ», «Минии Буряад орон», «Буряад арадай суута зон», «Буряад ороноо суурхуулагшад», «Буряад ороноо магтагшад» гэһэн темэнүүдһээ шэлэн, али үгы һаа өөрынгөө дурадхаһан темээр Буряад орон тухайгаа найруулга–бодомжолго бэшэгты. — 30 балл. 

гаршаг