Буряад Республикын габьяата багша Цырен-Ханда Жамсуевна Жамьяновагай Яруунын аймагай Эгэтын-Адагай дунда һургуулида 40 гаран жэл соо ажаллажа байха үедөө буряад литератураар үзэгдэхэ программна материалаар бэлдэһэн үзүүлбэринүүдые танай анхаралда дурадханабди.
Һурагшад литература шудалхадаа уран һайханай зохёол зүбөөр, хүсэд дүүрэнээр удхыень хадууха, шэнжэлхэ, сэгнэжэ шадаха дадалтай, тэрэ мэдэсэеэ өөрынгөө байдалда хэрэглэхэ аргатай болохо ёһотой. Уран зохёолой удха бүхы дээрэнь бүридхэн ойлголгодо эдэ үзүүлбэринүүд туһаламжа болохо гэжэ найданабди.
Уран зохёолой бэшэгдэһэн үе, удха, геройнуудай хоорондохи харилсаа элирүүлһэн тэмдэгүүд, зурагууд, схемэнүүд багшанарай болон һурагшадай һонорто дурадхагдана. Заажа байһан уран зохёолоо үзүүлбэринүүд дээрэ харуулжа байхада, тайлбарилгын, ойлголгын, онсодхолгын дүн һайн байдаг.
10-11-дэхи классуудта үзэгдэхэ обзорно һэдэбээр үгтэһэн хүсэнэгтэ, схемэнүүд тон таарамжатайгаар үгтэнхэй. Дунда классуудта үзэгдэхэ зохёолнуудай удхада тааруулһан зурагууд, тэмдэглэлнүүд һурагшадай һонирхол татахаар зохёогдонхой. Эдэ үзүүлбэринүүдые багша хэшээлэйнгээ һэдэбтэ (темэ), һурагшадайнгаа мэдэсэдэ тааруулан заһаха, нэмэхэ, һэлгэхэ аргатай.
Иимэрхүү түхэлэй үзүүлбэринүүд һурагшадта юу үгэнэб гэбэл:
- уран зохёолой удха бүхы дээрэнь бүридхэн ойлгуулна;
- зохёолой геройнуудай хоорондохи харилсаа харуулна;
- тобшоор үгтэһэн ойлгосо үргэдхэн хөөрэлгэдэ туһаламжа үзүүлнэ;
- зохёол соо зураглагдаһан үе сагай шэнжэ дамжуулна;
- уран зохёолой удха хэр зэргэ ойлгоһыень элирүүлнэ г. м.
Буряад хэлэ, литература зааха методическа арга боломжонуудые үргэдхэхэ хэрэгтэ аргагүй ехэ нүлөө оруулһан бэлигтэй багша Цырен-Ханда Жамсуевна Жамьяновагай бэлдэһэн, ажалдаа хэрэглэдэг байһан эдэ үзүүлбэринүүдые шэнжэлэн, өөһэдынгөө хэшээлдэ үрэ дүнтэйгөөр хэрэглэжэ байял даа, хүндэтэ багшанар.
Янжима ИВАХИНОВА,
буряад хэлэ, литературын багша