Гомбоев Баир Будаевич,
Захааминай аймагай
Мэлын дунда һургуули
БУРЯАД ХЭЛЭНЭЙ ЛЕКСИКЭЭР НААДАНУУД
ХЭН? ЮУН?
I. Адуун
1-дэхи асуудал. Таба наһатай гүүн.
Харюу: Һоёолон
2-дохи асуудал. Һургагдаагүй залуу морин.
Харюу: Ардаг
3-дахи асуудал. Хүзүүндэнь урга хаяжа адуу баридаг ута аргамжа.
Харюу: Далан
Түхэсхлэй асуудал. Адуунай дэлһэ хайшалалга.
Харюу: Дэллээн
Гол асуудал. Адуунай үбсүүн.
Харюу: Оморюун
Аза талаан: Азарга, арьбан, дааган, дэлһэн, манаан, табгай, туруун, һамбай.
II. Үхэр
1-дэхи асуудал. Үхэрэй тагалсагай доодо үеын яһан.
Харюу: Баабхай
2-дохи асуудал. Һубай үнеэн
Харюу: Байтаһан
3-дахи асуудал. Эрэ бодо малые наһанайнь илгаагаар нэрлэлгэ.
Харюу: Гунан
Класста. Элдэгдээгүй хатаһан арһан.
Харюу: Дагадха
Түгэсхэлэй асуудал. Эбэртэ бодо малда хүрэдэг үбшэн (нюдэндэнь ургаһан мүнгөөрһэн).
Харюу: Нахал
Гол асуудал. Эхэеэ хүхэхэгүйн тула тугал буруугай хоншоорто угладаг түхеэрэлгэ.
Харюу: Хамагша
Аза талаан: бойног, буруун, гунжан, дүнжэн, хайдаг.
III. Хонин
1-дэхи асуудал. Жэлтэй болоһон хонин.
Харюу: Түлгэ
2-дохи асуудал. Хоёр наһатай эмэ хонин.
Харюу: Зуһаг
3-дахи асуудал. Хониной хүл.
Харюу: Тагалсаг
Класста. Заһагдаһан эрэ хонин.
Харюу: Эрье
Түгэсхэлэй асуудал. Эгээл ехэ хүндэ гэжэ тоологдодог хониной шанаһан тархи.
Харюу: Төөлэй
Гол асуудал. Хониной элдэгдэһэн нэхы арһан.
Харюу: Хүдэһэн
Аза талаан: Ээрүүл, нооһон.
IV. Ямаан
1-дэхи асуудал. Хоёр наһатай эмэ ямаан.
Харюу: Зуһаг
2-дохи асуудал. Ямаанай арһаар оёгдоһон дулаан хубсаһан.
Харюу: Даха
3-дахи асуудал. Ямаанай бэшэ амитадһаа илгардаг юумэн.
Харюу: Һахал
Класста. Заһагдаһан эрэ ямаан.
Харюу: Һэрхэ
Түгэсхэлэй асуудал. Хоёр наһа хүрэһэн эрэ ямаан.
Харюу: Шүлгэ
Гол асуудал. Нарай эшэгэнэй шабааһан.
Харюу: Тунгааг
Аза талаан:Эшэгэн, бабана, һиинэг.
V. Тэмээн
1-дэхи асуудал. Заһуулһан тэмээн.
Харюу: Атан
2-дохи асуудал. Тэмээнэй түл.
Харюу: Ботогон
3-дахи асуудал. Заһагдаагүй эрэ тэмээн.
Харюу: Буура
Класста. Эмэ тэмээн.
Харюу: Энгин
Түгэсхэлэй асуудал. Тэмээнэй хаартахи нүхэн.
Харюу: Буйла
Гол асуудал. Тэмээ хүтэлэн ябадаг ооһор, жолоо.
Харюу: Бурантаг
Аза талаан: Зогдор, табгай, һэбһэн.
VI. Малай байра
1-дэхи асуудал. Дулаанай сагта малтаяа зөөдэлөөр ерэжэ байрладаг газар.
Харюу: Зуһалан
2-дохи асуудал. Тугал, буруу, хони, хурьга хааха дулаан байра.
Харюу: Хотон
3-дахи асуудал. Тугал, буруу хааха хорёо.
Харюу: Тээлниг
Класста. Малай байра (абтаһан үгэ)
Харюу: Хилээб
Түгэсхэлэй асуудал. Малай хорёо.
Харюу: Томог
Гол асуудал. Нара, борооһоо халхалһан хушалтатай халха.
Харюу: Һарабша
Аза талаан: Хаамаг, һаднаг
VII. Мориной тоног
1-дэхи асуудал. Эмээлэй гоёолто
Харюу: Агтабша
2-дохи асуудал. Ташуурай эшэдэ хэгдэһэн бүтүү ооһор.
Харюу: Бүгэлдэргэ
3-дахи асуудал. Олон мори уяхын тула татагдаһан ооһор.
Харюу: Зэлэ
Класста. Мориной гэдэһэн доогуур татагдаһан эмээлэй гү, али шожоолхын хабтагар ооһор.
Харюу: Олом, жэрэм
Түгэсхэлэй асуудал. Түмэр амагүй ганса бүтүү жолоотой хазаар.
Харюу: Ногто
Гол асуудал. Эмээлэй урагшаа һолжорхогүйн тула мориной һүүл доогуур оруулагдаһан татуурга.
Харюу: Хударга
Аза талаан: Бүүргэ, гүльмэ, дугааг, дээһэн, маюуза, хазаар, татуур.
VIII. Агнуури
1-дэхи асуудал. Хүнэй хужар тариһан газар.
Харюу: Марса
2-дохи асуудал. Амитаниие бариха түхеэрэлгэ.
Харюу: Занга, урьха
3-дахи асуудал. Буу сэбэрлэдэг хэрэгсэл.
Харюу: Зүлгүүр
Класста. Бэеэ нюугаад, ангай дүтэлхые отожо һууха газар.
Харюу: Нууга
Түгэсхэлэй асуудал. Амитадай ябадаг зүргэ.
Харюу: Жэм
Гол асуудал. Хори буряадуудай урдандаа хэдэг байһан хамтын агнуури.
Харюу: Аба хайдаг
Аза талаан: Үргээл, һаадаг, һорһон, үнгэлэй.
IX. Амитад
1-дэхи асуудал. Дулаан оронуудта уһан соо байдаг, мүлхидэг томо амитан.
Харюу: Матар
2-дохи асуудал. Хоро хэдэг мэрээшэ амитан.
Харюу: Харха
3-дахи асуудал. Губи газарта байдаг туруута амитан.
Харюу: Хулан
Класста. Үнэтэ сагаан арһатай, бэеэр багашаг мяхаша амитан.
Харюу: Үен
Түгэсхэлэй асуудал. Хёрхо хурса харасатай мяхаша амитан.
Харюу: Шэлүүһэн
Гол асуудал. Зарим амитадай шэрүүн үһэн.
Харюу: Шэрхэг
Аза талаан. Мэлхэй, гүрбэл, хэрмэн, бообор, халюун, доргон, туулай, хүнэри, үнэгэн, булган.
Х. Туруута ангууд
1-дэхи асуудал. Эрэ боро гүрөөһэн.
Харюу: Гуран
2-дохи асуудал. Гүрөөһэнэй зулзаган.
Харюу: Инзаган
3-дахи асуудал. Гүрөөһэнэй үрэн.
Харюу: Һорһон
Класста. Эмэ хандагай.
Харюу: Энгин
Түгэсхэлэй асуудал. Томо ан.
Харюу: Тураг
Гол асуудал. Зунай гүрөөһэнэй гуужаад байһан улаан арһан.
Харюу: Улаадха
Аза талаан: Зээрэн, оронго, һогоон, туруун.