Содномов Сономбал Цыденович,
Буряад республикын габьяата багша
 
«АРАДАЙ БААТАР ГЭСЭР»
гэһэн үльгэр үзэлгөөр жэшээтэ хэшээлнүүд
4    класс
 
 
Темэ: «ГЭСЭР ОРГОЛИ ЭРЕЭН ГҮРӨӨҺЫЕ,
ШЭРЭМ-МИНААТА ХААНИИЕ, АБАРГА-СЭСЭН МАНГАДХАЙЕ БУТА СОХИБО»
Зургаадахи хэшээл
 
Зорилго: «Гэсэр Орголи эреэн гүрөөһые, Шэрэм-Минаата хааниие, Абарга-Сэсэн мангадхайе бута сохибо» гэһэн бүлэгтэй танилсуулха. Уран һайхан, гүймгэ уншалгын шанарнуудые нарижуулха. Үхибүүдтэй хамта түсэб, асуудал табин, аман хэлэлгэ хүгжөөхэ. Арадай аман зохёолдо дурлал түрүүлхэ. Хүндэ мууе хэбэл, өөртөө мууе хэхэ гэһэн ойлгосо хүмүүжүүлхэ.
 
Хэшээлэй ябаса
1. Эмхидхэлэй үе
Мүнөөдэр бидэ хэшээлдээ «Абай Гэсэр» үльгэрөө саашань үргэлжэлүүлэн уншахабди. Гэсэрэй яажа Орголи эреэн гүрөөһые, Шэрэм-Минаата хааниие, Абарга-Сэсэн мангадхайе бута сохиһон тухай мэдэхын урда тээ, уншаһан бүлэгүүдэйнгээ удхыень һанаябди.
Ажалай дэбтэр соогоо тест дүүргэжэ, һонирхолтой ушарнуудыень элирүүлэебди.
Зүб харюунууд: б, а, в, а, б, в.
Булта урда хэшээлдэ Гэсэр тухай уншаһанаа һанаабди. Мүнөө саашань уншаябди.
 
II. Текст бүхэлеэр хадуун абалга
«Гэсэр Орголи гүрөөһые, Шэрэм-Минаата хааниие, Абарга-Сэсэн мангадхайе бута сохибо» гэһэн бүлэг уншахадамнай ушарха танигдаагүй үгэнүүдтэй танилсаябди.
а) Словарна хүдэлмэри:
Онгон сагаан үһэн –
Задай улаан шулуун –
Эльгэн шулуун хобто –
Бүднэ –
б) Бэлэдхэл һайнтай һурагшадай уншалга:
– Анхаралтайгаар шагнагты. Иимэ асуудалнуудта харюу бэлдэгты:
1. Орголи эреэн гүрөөһэн юунэй эзэн гэжэ ойлгообта? Энэ эзэн ямар заншалтай байгааб?
2. Шэрэм-Минаатые Гэсэр яажа диилээб? Энээндэнь хэн туһалааб?
3. Хара-Зутан юундэ Гэсэртэ муу һанааб?
в) Бэеэ даагаад уншалга:
Мүнөө номоо нээгты. Энэ бүлэг аман соогоо уншагты. Энэ бүлэг хэды хуби болгожо хубаахада болохоб гэжэ анхаралаа хандуулагты.
1. Хара-Зутан ямар мангадхайда Түмэн-Жаргаланиие үгөөб?
2. Абарга-Сэсэн мангадхайн үхэлынь хаана байгааб?
 
III. Удха дээрэнь хүдэлэлгэ
Түрүүшын хэһэг хэн уншахаб?
а) Хуби хубяар уншалга.
Түрүүшын хэһэг соо юун тухай хэлэгдэнэб?
Юун гэжэ нэрлэжэ болохоб?
б) Түсэб табилга (Ажалай дэбтэрээр хүдэлэлгэ).
1. Гэсэр Орголи эреэн гүрөөһэн хоёрой уулзалга.
2. Шэрэм-Минаатые Гэсэр яажа диилээб?
3. Гэсэр Абарга-Сэсэн мангадхайе бута сохибо.
в) Уншаһан хэһэгээр онсодхол гаргалга.
– Энэ хэһэг соо ажабайдалда ушардаггүй гайхалтай юумэниинь юун бэ?
– Юундэ Абай-Гэсэрые арадай баатар гэжэ нэрлээб?
– ….. нюурта зураг анхаралтайгаар хараябди.
– Танай һанаагаар энэ зураг дээрэ Гэсэр хэнтэй уулзаад байнаб? Хэн юун гэжэ һананаб? Юундэ?
 
IҮ. Хэшээлэй дүн
 
Ү. Гэрэй даабари

гаршаг