Гомбоев Баир Будаевич,
Захааминай аймагай Мэлын дунда
һургуулиин буряад хэлэнэй багша
 
Барадий Мунгонов
 
ХАРЬЯЛАН УРДАА ХЁЛГОМНАЙ
 
11 класс
 
Тестын асуудалнууд
 
    1. Үбһэшэдэй байрлаһан газар
        а) Хүсөөтэ
        б) Боори
        в) Улхата
 
    2. Нуурай нэрэ
        а) Хулһата
        б) Шэлэ
        в) Хүсөөтэ
 
    3. Ширабоной үбгэдһөө анхандаа һайнаар ургадаг байһан юм гэжэ дуулаад тарюулһан юумэн
        а) Кукуруза
        б) Шара будаа
        в) Хара таряан
 
    4. Гармын Дамдинай орондо үбһэшэдэй бригадираар томилогдохо гэһэн хүн
        а) Баатар Нимаев
        б) Рэгзэд Базаров
        в) Дэрхэй Очиров
 
    5. Пүрбэдэ хадамда гараһан басаган
        а) Норжомо
        б) Дулма
        в) Санжидмаа
 
    6. Айкомой секретарь
        а) Виктор Цыренов
        б) Ардан Содбоев
        в) Рэгзэд Базаров
 
    7. Хэн Хёлгын совхозой хүтэлбэрилэгшэ болоноб?
        а) Виктор Цыренов
        б) Согто Бадмаев
        в) Мадас Бандеев
 
    8. Дулмын эсэгэ
        а) Дамдин үбгэн
        б) Дампил үбгэн
        в) Рэгзэд бригадир
 
    9. Шэлэ нютагай комсомолой организациин секретарь
        а) Дугар
        б) Амгалан
        в) Дулма
 
    10. Хониной отарын харуулшан
        а) Мухар-Сагаан
        б) Буда ахай
        в) Баярта үбгэн
 
    11. Шэлын колхозой зоотехник
        а) Согто Бадмаев
        б) Тулхенов Т. Т.
        в) Гараб Данзанов
 
    12. Базаров хэниие “гомдо, нохойн гүлгэн даһаа!” гэжэ хараанаб?
        а) Лубсаниие
        б) Дугарые
        в) Бата-Далайе
 
    13. Дугарай баабай
        а) Дамдин үбгэн
        б) Сэбээн үбгэн
        в) Иван паромщик
 
    14. Коммунис партиин солдат
        а) Рэгзэд Базаров
        б) Согто Бадмаев
        в) Виктор Цыренов
 
    15. Шэлын колхозой түрүүлэгшэ
        а) Баатар Нимаев
        б) Шараб Ширабон
        в) Дугар Цыбенов
 
    16. Бүмөөдэйн хонидоороо үбэлжэдэг газар
        а) Боори
        б) Шэлэ
        в) Хүсөөтэ
 
    17. Хэдыдэхи класста һуража байхадаа, Лубсан Баханые сохиһон байгааб?
        а) 7-дохи
        б) 8-дахи
        в) 9-дэхи
 
    18. Мухар-Сагаан дайнай урда юугээр хүдэлдэг байгааб?
        а) дарханаар
        б) хонишоноор
        в) адуушанаар
 
    Асуудалнуудта харюуса: “Хэн? Юун?”
 
    · Дугар ямар тушаал зэргэтэй байнаб?
(Звеньевод)
    · Үбһэшэдэй байрлаһан Боори нютагта ямар нэрэтэй гол урданаб?
(Хүсөөтэ горхон)
    · Шэлын колхозой ахамад бухгалтер.
(Мадас Петрович Бандеев)
    · Дамдин үбгэнэй залуугайнь нүхэр.
(Зоригто)
    · Норжомо басаганай эхэ.
(Шархуу)
    · Базаров бригадирһаань болюулагдахадаа, ямар тушаалтай болоһон байгааб?
(Ахалагша моришон)
 
    Хэнэй дүрэ зураглагданаб?
    · “Жэгтэйгээр елэлзэһэн түхэреэн хара нюдэтэй, онгойд гэһэн уралтай”.
(Дулма)
    · “Һаял гушандаа ойртожо ябаһан наһанай, шантагархан хамартай, һэглэгэр ехэ үһэтэй, хара шарайтай”.
(Согто Бадлаев)
    · “Дүүрэн сагаан шарайтай, дүшэ тухай наһанай, дунда зэргын бүдүүн һайхан хоолойгоор “Фаустһаа” Мефистофелиин ари дуулан ябана”.
(Цыренов секретарь)
    · “Дүшөөд наһанай набтар хара һамган, эсэнтэһэн янзатай Баруун гартаа ута бургааһа баринхай”.
(Бүмөөдэй)
    · Үхибүүгүй, ганса бэе хадаа үхибүүдтэ аргагүй дуратай, үхибүүдтэй тон томоотой янзаар хамаг юумэн тухай хөөрэлдэхэ”.
(Мухар сагаан)
 
    Ямар үгэ дутанаб?
 
    1. “Нээрээшье, буртаг үбһэн ехээр гаража, кукурузыемнай дарахань Хоюулан __________ ойлгуулха ааламди. Эбтэй шаазгай элеэ бариха, эреэн дээһэн шулуу отолхо гэлсэдэг ха юм”.
(Ширабондо)
    2. “Үбһэшэдэй байрлаһан ____________ гэжэ нютаг ехэл гоё газар даа. Баруун эрье дээгүүрнь, тээ саахануур үргэлжэ ханатаһан, элдэб янзын модотой ой”.
(Боори)
    3. “Үбэлдөө____________ хонидоороо Бооридо үбэлжэдэг, зундаа Хүсөөтын зуһаланда зуһадаг Шэлэ һая наашадашье ошоогүй, ошохо сүлөөньшье болодоггүй ааб даа”.
(Бүмөөдэй)
    4. “Анхан солдат ябаһан _____________ өөрөө угаажашье, зүү барижашье шадаха хадаа Бүмөөдэйгөө болюулха гэжэ оролдодог”.
(Мухар-Сагаан)
    5. “Колхоздоо һайн юумэ хээб гэжэ һанаһаниинь, өөртэнь лэ уршаг болошоо һэн. _________ дэмы дэмы шэнэ юумэ һанаха, оролдохоёо болижо, нэгэ бага ойлгод гэдэг болоо бэлэй”.
(Ширабон)
    6. “Дулмымнай баабай _____________ сабшалан зүбөөр хубаарилжа, һэлгүүлэн сабшадаг болохо хүсэлэнтэй”.
(Боориингоо)
    7. “Басаганай зүрхэн баяртайгаар, сошордолтойгоор сохилно. ____________ оройдоо ондоо болоогүй, үнөөхил долоодохидо һуража байдагтаал адли, үндэр аад, нэгэ бага һожоргүй, нөөхил уралаа зуудаг зандаа”
(Дугар)
    8. “Хуудам сагаан талада _____________ эхэнэрэй хони адуулжа ябахые хараа һэн гүт?”
(Буряад)
    9. “Минии гэртэ оршуулагша үгы. Буряад эхын түрөө юм һаань, ____________ дуугара”.
(Буряадаар)
 
    Тобшолол
 
    1. “Харьялан урдаа Хёлгомнай” романаар би кинофильм табиха байгаа һаа, ямар үзэгдэлнүүдые абаха байгаабиб?” – сээжээр бодомжолго
 
    2. Хэшээлээр бүхыдэнь тобшолол, сэгнэлтэ (хэн ямараар хүдэлөөб?)
 
    3. Б. Мунгоновай геройнууд мүнөө үеын хүнүүдтэй адли гү?

гаршаг