Хурамхаанай аймагай Аргатын дунда
һургуулиин 10-дахи классай һурагша
Алексей Хобраков

Урда сагһаа хойшо манай газар дээрэ ехэ олон дайн болоо. Хүн бүхэн түрэл нютагаа хамгаалха ёһотой байдаг.
1941 оной апрелиин 22-то үглөөнэй 4 сагта Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн эхилээ һэн. Фашис Германи бүхы дэлхэй гартаа барихамнай гэжэ шиидэһэн юм. Теэд … хосороо.
Дайнай түрүүшын үдэрнүүдтэ манай гүрэнэй хүнүүдтэ ехэ хүшэр хүндэ байгаа. Тэрэ үедэ хүн бүхэн Эсэгэ ороноо, түрэл тоонто нютагаа хамгаалжа, дайнда илажа гараһан. Дайнай үе сагта ехэ хүшэр хүндэ байһан юм. Манай нютагай олон зон алуулһан, гэмтэһэн байдаг.
Минии нагса Шагжи Арсаланович Хобраков Агууехэ дайнда хабаадалсаһан юм. «Курска дуга» дээрэ баатарай үхэлөөр унаһан гээд, минии эжы намда хөөрөө һэн. Тэрэ ехэ шанга, шадамар хүн байгаа. Тэрэнэй хүбүүд ба басагад мүнөөшье түрэл нютагтаа һайн ажаһуудаг юм. Тэдэнэй нэгэн – мэдээжэ поэт Дамба Шагжиевич Хобраков болоно.
Дайнай үедэ багашуул, эхэнэрнүүд ба хүгшэн зон талха таряагаа тарижа, бүхы ургасаяа фронтдоо эльгээдэг һэн. Жэшээлхэдэ, минии хүгшэн эжы Надмид Евреевна дайнай үедэ түрэл колхоздоо хүдэлдэг байгаа.
1945 ондо Эсэгэ ороноо хамгаалгын агууехэ дайн дүүрээ һэн. Тиимэһээ дайнда ябаһан хүнүүдэй сэдьхэл соо бүхы наһандань дайнай аймшагтай үдэрнүүд һанагдадаг.
Дайнда хабаадалсаһан олон хүнүүд дурасхаалай дэбтэр соо ороогүй, тиимэһээ мүнөө сагта бэдэрэлгын ажалнууд хэгдэжэ, тэдэ зондо орден болон медальнууд бусаагдана. Манай нютагай снайпер Доржи Ухинов ямаршье шагналгүй үлэшэһэн байгаа. Тэрэ ехэ мэргэн хүн һэн. Архивай бэшэлгэнүүд соо Доржи Ухинов 138 фашистнуудые үгы хэһэн гээд бэшээтэй. Тэрэнэй орден болон медальнуудаар бэдэрэлгын ажал хэгдэнэ.
Бидэ, илангаяа залуу халаан, дайнда хабаадагшадай нэрэнүүдые дурсажа, хододоо хүндэлжэ ябаха ёһотойбди. Тэдэнэр Эсэгэ ороноо хамгаалжа, мүнөө иимэ амгалан байдал манда бэлэглэһэн байна ха юм. Тэдэнэр хэзээдэшье мартагдахагүй, хододоо һанаандамнай байха.


гаршаг