Хүндэтэ нүхэд!

Эхэ хэлэеэ гүнзэгыгөөр шудалха эрмэлзэлыетнай хангажа бүтээгдэһэн, мүнөө урдатнай дэлгээтэй байһан «Буряад хэлэнэй сахим һураха бэшэг» хадаа таанадаймнай сэдьхэлэй баяр, нюдэнэй хужар болохо бэзэ гэжэ тон батаар этигэжэ байһанаа элирхэйлнэбди.

Буряад-монголой ирагуу алдар нэрые дэлхэй даяар суурхуулан, эртэ урдын түүхэ, элинсэг хулинсагай һургаал, ёһо заншалнуудые мүнөө үедэ хүргэжэ ерэһэн юун бэлэй гэбэл – эхэ хэлэмнайл ха юм даа. Булагаа шэргээһэн нютаг – нютаг бэшэ, угаа алдаһан хүн – хүн бэшэ… Энэ болбол буряад-монгол угсаатанаймнай эртэ урда сагһаа һанажа ябаһан айхабтар гүнзэгы удхатай сэсэн мэргэн һургаалнуудай нэгэн гээшэ. Түрэл хэлэеэ мартажа болохогүй, хаанашье ябаа һаа, эжынгээ хэлээр хэлэжэ, энээхэнээ үхи хүүгэдтээ дамжуулжа ябахань хүн бүхэнэй нангин үүргэ, уялга мүн.

Дэлхэйн олон арадуудай хүгжэлтын түүхэдэ өөрын онсо габьяатай, байратай байһан буряад-монголшуудай угай һабагша, зан заншал, үзэг бэшэг тухай, мүн бусадшье юумэн тухай бэшэһэн эрдэмтэдэй шэнжэлгэнүүд, түүхын баримтата гэрэл зурагууд, 19-21-дүгээр зуун жэлнүүдтэхи байдал, хэлэнэй онсолиг, уран зохёол, соёл харуулһан һонирхохоор, һурахаар, хадуухаар зүйлнүүд ном соомнай элбэгээр үгтэнхэй.

Сагай сахариг түргэн лэ эрьедэг болоһон шэнги, тэрэнэй эрьесэ бүхэнтэй оршон тойронхи байдалнай хубилан хүгжэнэ, тиихэдэнь шэнэ ойлголто, мэдэлгэ бии боложо, шэнэ үгэнүүд мүндэлнэ. Энэ ном соогоо шэнэ ойлголто тудхаһан, шэнээр хэрэглэгдэһэн, һэргээгдэһэн үгын удхые тайлбарилһан толиие та бүгэдэнэй анхаралда дурадханабди. Ямаршье асуудалаар түрэл буряад хэлээрээ тордиһогүй һайнаар хэлэхэ, хөөрэхэ арга боломжоёо үргэдхэн, шэнэ үгэнүүдтэй танилсажа, тэдэнээ хэлэхэ, бодоходоо хэрэглэжэ һураял даа.

«Би – Буряад-монгол хүн гээшэб!» гэһэн арюун мэдэрэл арадаймнай жэнхэни хэлэн, ёһо заншал, түүхэ соо бадаржа байһан гал мэтэ гэрэлтэн, сэдьхэлыемнай дулаасуулан, хэтын хэтэдэ ульһаяа заяажа байхань болтогой!

Буряад хэлэнэй сахим номой
бүтээхы бүлэг


гаршаг