1. Хатуу хашалганай удаадахи сохилтогүй а, о, ая, ое, ы, ый аялгануудые тус үгынгөө һууриин сохилтотой аялганиие дахуулжа, буряад хэлэнэй аялганай һубарилай ёһоор тааруулха:
а) а, я, ай, у, уй дээрэ сохилтотой үгэнүүдэй эсэстэ а аялган бэшэхэ: касса – касса, яблоко – яблока, чайная – чайна, Альпы – Альпа г.м.
б) о, е, ой дээрэ сохилтотой үгэнүүдэй эсэстэ о бэшэхэ: Европа – Европо, ёлка – ёлко, столовая – столово, мороженое – морожено г.м.
в) э, е, ей дээрэ сохилтотой үгын эсэстэ э бэшэхэ: поэма – поэмэ, ферма – фермэ, лейка – лейкэ г.м.
г) и, ы, ю дээрэ сохилтотой үгэнүүдэй һүүлэй аялганиие сохилтотой аялганай урда тээхи аялганиие дахуулжа бэшэхэ: сохилтын урда тээ эрэ аялганай байгаа һаань, үгын эсэстэ а бэшэхэ, харин эмэ, эрсэ аялгануудай байгаа һаа гү, али аялганай үгы байгаа һаа, тэрэ үгын эсэстэ э бэшэхэ: машина – машина, химический – химическэ, физика – физикэ, мыло – мылэ г.м.
Хатуу хашалгануудай удаадахи һүүлэй сохилтын аялгануудые бэшэхэ дүримэй хүсэнэг
Ду- гаар |
Сохилтын урда тээхи аялган |
Һуури соохи сохилтотой аялган |
Ямар аялган бэшэг- дэхэб? |
Жэшээнь |
1. 2. 3. 4. 5. 6. |
а, я, о, ё, у ы, и, ю, е аялгангүй |
а, я, ай, у, уй о, ё, ой э, е, ей ы, ю, и ы, ю, и |
а о э а э |
культурна, командна щётко, стрелково, оперо сеялкэ, ракетэшье, немецкэ педагогическа, украинска физическэ, академическэ критикэ, физикэ, минэнүүдые |
2. Зөөлэн хашалгануудай болон ж, ц, щ хашалгануудай удаадахи һүүлэй сохилтогүй я, е, ее, ия, ие, ий, ья, ье аялгануудые буряад хэлэндэ и болгожо бэшэдэг: неделя – недели, кофе – кофи, горючее – горючи, авиация – авиаци, причастие – причасти, серпентарий – серпентари, Болонья – Болони (Италиин хото) г.м.
Зөөлэн хашалгануудай удаадахи һүүлэй сохилтын аялгануудые бэшэхэ дүримэй хүсэнэг
Иимэ аялга- нуудаар һүүлтэһэн байгаа һаань |
Иимэ аялган болгожо бэшэхэ |
Жэшээнь |
-я -е -ее -ия -ие -ий -ья -ье |
и |
баня – бани, кухня – кухни поле – поли, блюдце – блюдци горючее – горючи фразеология – фразеологи правление – правлени гербарий – гербари эскадрилья – эскадрили варенье – варени, платье – плати |