3.5 ТЭМДЭГЭЙ НЭРЫН ТОО, ЗОХИЛДОЛ БОЛОН ХАМААДАЛ

3.5.1 ТЭМДЭГЭЙ НЭРЫН ТОО

Тэмдэгэй нэрэнүүд бусад нэрэ үгэнүүдтэл адли тоогоор, зохилдолоор, хамаадалаар хубилдаг юм. Зүгөөр шанарта тэмдэгэй нэрэнүүд, ехэнхи үндэһэн буряад бүридэлтэ тэмдэгэй нэрэнүүд тоо, зохилдол, хамаадалаар хубилдаг байхадань, абтаһан үгөөр гаргагдаһан зарим тэмдэгэй нэрэнүүд буряад гуримаар хубилдаг болоодүй ааб даа.

а) Тэмдэгэй нэрын тоо. Тэмдэгэй нэрэнүүд хэлэлгэ соо удхаараа таарамжатай ушарнуудта тоогой залгалтануудые абадаг: – Һайнууд байна гүт? – Бүгэдэ мэндэ һайнууд байнабди. – Танайхин һайнууд гүт? – Һайн. Бэрхэнүүд лэ гээшэбди гэжэ һанахадаш, маанадһаа шадамарнууд һурагшад байхал даа!

Зүгөөр буряад хэлэнэй тодорхойлһон үгэ тодорхойлогдоһон үгэтэеэ тоогой залгалтануудые абадаггүй, харин тодорхойлогдоһон үгэнь олоной тоодо табигдадаг ёһотой юм: һайнууд гэрнүүд гэхэгүй, һайн гэрнүүд гэхэ; харанууд турлаагууд гэхэгүй, хара турлаагууд; сэсэнүүд үхибүүд гэхэгүй, сэсэн үхибүүд г.м.